________________
૧૪૮
સાતમું ભેગેપભેગ વિરમણ વ્રત. ' આ સાતમું વ્રત આદરવા થકી સચિત્ત વસ્તુ ખાવાને ત્યાગ કરે અથવા પરિમાણ કરે, બહુ આરંભ કે હિંસાવાળો વ્યાપાર ન કરે, અભક્ષ્યનો ત્યાગ કરે, ચૌદ નિયમ ધારે. આવાં કારણથી આ વ્રત પાંચ અણુવ્રતને ગુણકારી છે; માટે તેને ગુણવ્રત કહે છે. તેના બે ભેદ છે. ૧ વ્યવહારથી અને ૨ નિશ્ચયથી. ૧ વ્યવહાર ભોગપભોગ વિરમણ વ્રત-ભક્ષ્ય ( ખાવા
ગ્ય ) અભક્ષ્ય ( નહીં ખાવા ગ્ય ) પદાર્થોનું જ્ઞાન કરીને અભક્ષ્યને ત્યાગ કરે. તથા ભક્ષ્યને આદર કરે. વળી આશ્રવ સંવરનું જ્ઞાન કરી, ખાનપાનાદિ જે ઇંદ્રિય સુખનાં કારણ છે, તેમાં પિતાની શક્તિ અનુસારે બહુ
આરંભને ત્યાગ કરી અપારંભી થાય તે. ર નિશ્ચય ભેગેપભાગ વિરમણ વ્રત-શ્રી જિનવાણી
સાંભળી વસ્તુ સ્વરૂપનું તત્ત્વજ્ઞાન મેળવી મનમાં વિચારે કે જગતમાં જે પરવસ્તુ છે તે બધી હેય (છાંડવા ગ્ય) છે, તે કારણથી તત્વવેત્તા પુરુષ પરવસ્તુ ખાય નહીં, પીએ નહીં, પાસે રાખે નહીં અને જે વસ્તુ સડે, પડે, અને નાશ પામે, જતી રહે, ઈત્યાદિ પરવસ્તુ સ્વરૂપ જાણીને વિચારે કે આ સર્વ પુદ્ગલ પર્યાય છે, જગતની એંઠ (જુઠ) છે, તેને ભેગ ઉપગ તત્ત્વજ્ઞાનીને ઉચિત નથી, એમ જાણું પરભાવને ત્યાગ કરે, સ્વગુણની વૃદ્ધિ કરે, એવું જ્ઞાન પામીને આત્માને સ્વરૂપાનંદી કરે. વળી ભાગના બે ભેદ છે. ૧ ભેગ. ૨ ઉપભેગ.
