________________
જવા
જ્યારે આત્મા તેમજ પરલોક આદિનું વિવેચન કરનારાં શાસ્ત્રનું જ્ઞાન મેળવવા માટેનો પ્રયાસ લગભગ અટકી શકે છે. એ જ કારણ છે કે, આધુનિક સંસ્કૃતિના સંસ્કાર પામેલા આ દેશમાં જ જન્મેલા અને પિતાને દેશભક્ત તરીકે ઓળખાતા ચ પુરુષે પણ જેટલા પાશ્ચાત્ય પંડિત, જેવા કે કાન્ટ (Kant) મીત્ર (Mil) સ્પેન્સર (Spencer) હ્યુમ (Hune) હેન્સ (Hobs) આદિએ વિચિત કરેલા તરવાનથી પરિચિત છે, તેટલા જ તે પંડિત કરતાં અનેકગણ વિદ્વાન. સ્વાર્થ ત્યાગી અને ન્યાયનિક એવા આ દેશમાં જ જન્મેલા પ્રથકારોના શોથી અપરિચિત છે.
* પાંડિત શ્રી જવાહરલાલ નહેરુ *
એનું એક દષ્ટાન્ત, પોતાના દેશબાંધાના દુઃખાનું દુખ નિજ હૈયે ધરાવનાર પંડિત જવાન્ડરલાલ નહેરૂ કે જેઓએ રાષ્ટ્રની સ્વતંત્રતા માટેની લડતમાં આગળ પડતો ભાગ ભજવે છે, તેઓ પોતે જ છે. “મારી જીવનકથા” એ નામના પોતે લખેલા છ પાનાના એક અંગ્રેજી પુસ્તકમાં અનેક ગ્રન્થકારેની સાક્ષીઓ તેઓ આપે છે, પરંતુ તેમાં એક પણ સાક્ષી પોતાના દેશના મહાપુરુષોના ગ્રથની જણાતી નથી.
