________________
૧૨
આસ્તિકતાના આદર્શ
'સત્તા
પરંતુ દુઃખની વાત છે કે નાસ્તિક આત્માએ કસત્તા જેવી કોઈ સત્તા આ જગતમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે, એ માનવા જ તૈયારી નથી.
હિં સાદિક પાપે પેાતાને જ્યારે દુઃખરૂપ છે અને પેાતાની પ્રત્યે તેને આચરનારા સ` પ્રકારની શિક્ષાને પાત્ર છે, એવું માનનાર આત્મા પણ તે જ ક્રિયાઓ જ્યારે પાતે બીજા પ્રત્યે આચરે, ત્યારે તેનુ ફળ કે તેની શિક્ષા નથી એવું માનવાની ધૃષ્ટતા કરે, તેના જેવા અજ્ઞાન, અવિવેકી કે દયાપાત્ર બીજો કાણુ હોઈ શકે? તત્ત્વજ્ઞાની ચિંતા
એવી જ રીતે નાસ્તિક આત્માની મતિમ દતાના ઉદાહરણા આ જગતમાં એટલા વિપુલ પ્રમાણમાં છે કે તત્ત્વજ્ઞ પુરુષાને તેમના જેવા દયાપાત્ર, આત્માએ અન્ય કાઈ નજરે ચઢયા નથી.
પામર અને દીન
પોતાની અજ્ઞાન અને વિવેકશૂન્ય માન્યતાઓના પ્રતાપે નાસ્તિક અનેલે આત્મા, આ મનુષ્યજીવનમાં એકલા પાપનેા સચય કરે છે. એ પાપના ભારથી ભારે
થયેલા તે આત્મા, જીવન પૂરું થયા બાદ કારમા દુઃખને ભાગ થઈ પડે છે. તે વખતે એના ખચવા માટે એની પાસે કાઇ સાધન હેાતું ની તત્ત્વજ્ઞ પુરુષ! આ બધી વસ્તુસ્થિતિ જાણુતા હેાવાથી જગતના નાસ્તિક આત્માઆને સૌથી અધિક દયાની નજરે જુએ છે.
