________________
શબ્દ એટલે કથક અને કથનીય શુદ્ધ આત્મતત્વ, તેને વિષે મનનું વિલીનીકરણ તે સુરતા શબ્દ છે. તેને જ મંત્રગ કહેવાય છે. શબ્દના મનન વડે આત્માનું ત્રાણ થાય છે, માટે તે મંત્ર છે.
સુરતા થતાં આત્માની સુરત પમાય છે, વિરકતતા સહજ બને છે, અન્યત્ર નામ માત્ર રતિ રહેતી નથી. એટલે સર્વ વિરતિના પરિણામ જાગે છે.
સુરતાનું અંજન એટલે શ્રી નવકારનું સ્મરણ-શરણ મનન-ધ્યાન. જ્યારે જગતને કઈ પદાર્થ આપણને આંજી ન શકે ત્યારે માનવું કે આપણને સુરતા લાગુ પડી છે. સ્વાત્મ સત્તા પ્રાપ્ત થઈ છે,
મનનું મૌન એ છેવટનું મૌન છે. મનમાં સંકલ્પ– વિકલ્પનો ઉદય જ ન થાય, એવી ઉન્મત્ત અવસ્થામાં શાન્તિનો ચિર નિવાસ હોય છે. મનને નિસ્તરંગ કરી સમાધિમાં લીન બનાવવું એ ખરૂં મૌન સાધવાનો પ્રયોગ છે. યોગ દ્વારા મનનો પર તત્ત્વમાં રાધ, એ મહા મૌન છે. આવા મૌનની અસર વિશ્વ જીવનને થાય છે, આવો ને માણસ જ્યારે બોલે ત્યારે તેના બોલ શાસ્ત્ર બને છે.
Ex--
--
-
-
- - અનપેક્ષાનું અમૃત
૩૨.
