________________
સ્વદયામાં વૃત્તિ રૂપે પર દયા ભાવ હેય જ, પ્રવૃત્તિની ભજના હેય, પિતાના કે બીજાના દેહાદિ પર ભાવેને છોડીને
જ્યારે દેહાદિની અંદર રહેલા આત્મા તરફ લક્ષ્ય જાય અને આત્માનું હિત કરવાને મને રથ જાગે ત્યારે અધ્યાત્મની પ્રાપ્તિ થઈ કહેવાય. આ અધ્યાત્મભાવ મૈત્યાદિ ભાવેની અપેક્ષા રાખે જ છે. એ ભાના અભાવમાં નામ, સ્થાપના કે દ્રવ્ય અધ્યાત્મ હોય, પણ ભાવ અધ્યાત્મ ન હોય.
ભાવ અધ્યાતમ નિજ ગુણ સાધે એ વચન આત્મગુણને ઉદ્દેશીને કહેવામાં આવ્યું છે. ત્યાં પુદ્ગલ ગુણેને અભાવ સમજવાને પણ આત્મગુણને અભાવ હેતે નથી.
આત્મગુણને સદ્ભાવ સર્વ આત્માઓને ઉદશીને જ હેય. તેથીયેગ, અધ્યાત્મવગેરેમાં “મૈથ્યાતિ માવ સંયુવત” એ વિશેષણ હોય છે. તાત્પર્ય કે જીવ મૈત્રી-એ શ્રી જિન ભક્તિનું જ પ્રધાન અંગ છે. જીવ મૈત્રી વિનાની જિનભક્તિ દ્રવ્ય ભક્તિ હેઈ શકે, ભાવભક્તિ ન હોય.
મૈત્રી માટે ભક્તિ છે, એમ કહેવા કરતાં પરમ જીવ વત્સલ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માને ભાવપૂર્વક ભજવાથી અમૈત્રીને નાશ થાય છે એમ કહેવું તે યોગ્ય છે. જે જીવને મિત્ર છે, તે શ્રી જિનરાજને ભક્ત છે.
હક,
૧૪૪
અનુપેક્ષાનું અમૃત
