________________
આરાધનાના માર્ગના બે પ્રકાર
તેથી ગુરુ તરીકેના ગુણને ધારણ કરનાર એક પણ ગુરુની અવગણના ન થઈ જાય, તેની પૂરેપૂરી સાવચેતી રાખવાની આવશ્યક્તા છે. . એ જ રીતે ગુરુપદની વિડંબના કરાવનાર કુગુરુએ પણ ગુરુ તરીકે ન પૂજાઈ જાય તેની પણ તેટલી સંભાળ રાખવાની છે.
આચાર-પાલન અશકય કે દુ:શક્ય નથી,
- સુસાધુઓનાં લક્ષણો જોયા પછી શ્રી જિનમતમાં સુશ્રાવક કેને કહેવાય તે જોવાનો અવસર આવીને ઊભો રહે છે. તે પહેલાં એક વાત સમજી લેવી જોઈએ કે, “સાધુ કે શ્રાવક, એનાં જે લક્ષણ કે આચાર અહીં બતાવવામાં આવે છે, તે માત્ર પુસ્તકનાં પાનાં શેભાવવારૂપ નથી, કિન્તુ અથી આત્માઓ તેને સુખપૂર્વક આચરી અને પાળી શકે એવાં છે.
“શ્રી જૈનશાસને અશક્ય પાલનવાળે આચાર બતાવ્યું છે, એ જ કારણે આજની દુનિયા તેનાથી દૂર રહી છે અને તે અચાર ગમે તેટલે ઊંચે ય તો પણ તેનું પાલન દુનિયાના એક ખૂણામાં જ રહી ગયું છે, આ પ્રકારને આક્ષેપ કરનાર કે અભિપ્રાય ઉરચારનાર આત્મા, જાણતાં કે અજાણતાં પણ અબાલવૃદ્ધપર્યત સર્વથી સુખપૂર્વક પાળી શકાય એવા આચારને બતાવનાર એક મહાન શાસનને ઘર અન્યાય કરી રહ્યો છે. * શ્રી જિનશાસને દર્શાવેલો સાધુ કે શ્રાવકનો આચાર, એ આ કાળમાં પાળી શકાવે સર્વથા અશક્ય છે, એમ કહેવા કરતાં ભવાભિનંદી અર્થાત્ સંસાલુપ અને વિષયપિપાસુ આત્માઓ માટે પાળી શકો અશકય છે, એમ કહેવું હજુ પણ વ્યાજબી છે.
કિન્તુ, “વર્તમાન સંસાર બધા તેવા જ આત્માઓથી ભરેલું છે અને વર્તમાન સંસારમાં ભવથી પરગમુખ અને વિષયથી વિરક્ત વૃત્તિવાળા કેઈ આત્મા છે જ નહિ અને કેઈ તેવા બની શકે તેમ પણ નથી.” એમ માનવું કે કહેવું એ પિતાની અધમતાને બળજબરીથી આખા જગત ઉપર ઠેકી બેસાડવા જેવી ક્ષુદ્ર વાત છે.
