________________
આત્મા
(૪) એક જ માતાપિતાના સંતાનમાં અગર એક જ સાથે જન્મેલ યુગલમાં ડહાપણુ, અનુભવ, વર્તન વિગેરેમાં જે ફરક જોવાય છે, તેમાં કારણ તેના પૂર્વજન્મના સંસ્કારે સિવાય બીજું શું કલ્પી શકાય તેમ છે? અહિક કારણે અસર કરે છે, પરંતુ એની પણ એકસરખી અસર થતી નથી, તેનું કારણ શું?
(૫) સંસારમાં નીતિ અને ધર્મના માર્ગે ચાલનાર પણ દુ:ખી અને દરિદ્ર દેખાય છે. જ્યારે અનીતિ અને અધર્મના માર્ગ પર પ્રવર્તનાર પણ સુખી અને સંપત્તિમાન દેખાય છે. એમાં પૂર્વજન્મ પાર્જિત વિચિત્ર કર્મોનાં વિચિત્ર પરિણામે સિવાય બીજું શું છે?
પ્રશ્નપૂર્વજન્મ હોય તે તે યાદ કેમ ન આવે?
ઉત્તર૦ વર્તમાન જીંદગીમાં જ એક અવસ્થાની ઘટના અન્ય અવસ્થામાં યાદ નથી આવતી, તે પૂર્વજન્મની વાત ક્યાં કરવી ? જન્મ પલટે, શરીર પલટે, ઈન્દ્રિયોને પલટે, સ્થાનને પલટે, વાતાવરણનો પલટ, એકસાથે સઘળે જ પલટો થઈ જાય, ત્યાં જન્માંતરની વાત કયાંથી યાદ આવે ? છતાં કઈ કઈ મહાનુભાવને આજે પણ પૂર્વજન્મનાં અમૂક કૃત્ય યાદ આવે છે. છેવટમાં છેવટ પૂર્વે અનુભવેલ આહાર અને કામકીડા, એ તે પ્રત્યેક પ્રાણને કોઈના પણ શીખવ્યા વિના યાદ આવે છે જ. અને એ જ જીવના પુનર્જન્મને અચૂક પુરાવે છે. વર્તમાન જન્મમાં જન્મના પ્રથમ દિવસે જ થતી આહારાભિલાષા” અને બાલ્યવયમાં જ ઢીંગલા-ઢીંગલીની રમત રૂપે દેખા દેતી વિષયાભિલાષા, એ કોઈના પણ શીખવ્યા
