________________
હાથ ધરેલાં કામમાં પૂરી શક્તિ રેડે છે અને ચોથું પગથિયું વીર્ય છે, એટલે હાથ ધરેલાં કાર્યમાં શરીર અને આત્મા બંનેની શક્તિ રેડવાને ઉપદેશ છે, તે આપણે ભૂલવાનું નથી.
આપણે અનેક સંસ્થાઓ આજે પ્રાણહીન કે નિષ્ક્રિય. દેખાય છે અને મરવાના વાંકે જ જીવે છે, તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે તેનાં પ્રમુખપદે, ઉપપ્રમુખપદે તેમજ મંત્રી અને સભ્યપદે આવનારાએ તે અંગે પિતાની શારીરિક કે માનસિક કેઈ શક્તિ તેમાં પૂરેપૂરી રેડતા નથી. તેઓ થોડા પૈસાનું દાન કરીને એમ સમજે છે કે અમે અમારું કર્તવ્ય બજાવ્યું, પણ આ સમજ ખોટી છે. કાર્યસિદ્ધિ માટે ધનના ભંગ ઉપરાંત તન અને મનના ભેગની પણ જરૂર છે.
દાનવીર કાર્નેગીએ પિતાનાં પાછલાં જીવનમાં ત્રીશ. ક્રોડ રૂપિયા સખાવત માટે કાઢયા હતા, પણ તે રૂપિયા એમને એમ આપી ન દેતાં તેને લગતી જનાઓ જાતે જ ઘડી હતી અને તેના કરારના મુસદ્દા પણ પિતે જ તૈયાર કર્યા હતા. આ કામ કરવામાં તેમણે ખૂબ પરિશ્રમ વેઠો હતો અને દશ વર્ષ જેટલો સમય આપ્યું હતું. ૧૩-વિદથી ડરે નહિ.
કેઈ પણ કાર્યમાં વિદન તે આવે જ છે. ખાસ કરીને સારાં કામમાં વિદને વિશેષ આવે છે. તેથી જ એક
વિજ્ઞાનિ' એ ઉક્તિ પ્રચલિત બની છે. પરંતુ આવા વખતે મનુષ્ય મનની સમતુલા ન ગુમાવતાં ધર્યને આશ્રય લેવો જોઈએ અને આવેલાં વિદનને પાર કરવું જોઈએ.
