________________
૪૮
[ પરમપદનાં સાધને
ખભે બેઠી અને આંધળા પાંગળાનાં સૂચન મુજબ ચાલવા લાગ્યા. આ રીતે બને જણા નગરની મહાર નીકળી ગયા અને પેાતાના જીવ બચાવી શકયા. અહીં આંધળા એ જ્ઞાનરહિત સમજવા અને પાંગળા એ ક્રિયારહિત સમજવા, જ્ઞાન ન હેાય તે રસ્તા સૂઝે નહિ અને ક્રિયા ન હાય તા રસ્તા સૂઝવા છતાં તે રસ્તે પ્રયાણુ થઈ શકે નહિ, એટલે જ્ઞાન અને ક્રિયા ઉભયની જરૂર છે.
૧૧–ત્રણ સાધના અથવા રત્નત્રયી
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યકૂચારિત્ર એ પરમપદની પ્રાપ્તિનાં ત્રણ સાધના છે. વાચકશેખર ઉમાસ્વાતિ મહારાજે તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્રની આદિમાં 6 सम्यगूડ્રોન-જ્ઞાન--ચારિત્રનિ મોક્ષમાૉક' એ સૂત્ર વડે તેનુ પ્રતિપાદન કર્યું છે. આ સાધના રત્ન જેવા ઉત્તમ હાવાથી તેને રત્નત્રયી કહેવામાં આવે છે, સમ્યગ્દર્શન એટલે સાચી દિષ્ટ કે સુષ્ટિ. તે માટે કહેવાયું છે કે—
धनेन हीनोऽपि धनी मनुष्यो, यस्यास्ति सम्यक्त्वधनं प्रधानम् । धनं भवेदेकभवे सुखाय, भवे भवेऽनन्तसुखी सुदृष्टिः ॥
ધનથી રહિત હાવા છતાં તે મનુષ્ય ધનવાળા છે. કે જેને શ્રેષ્ઠ સમ્યકત્વ એટલે સમ્યગ્દર્શન કે સુષ્ટિની પ્રાપ્તિ થઈ છે. ધન ખહુ મહુ તે એક ભવમાં સુખ આપી
