________________
( ૨૩ )
મંદતા-અતિશય મંદતા, તેજ સમ્યકૃત્વ છે. તે દ્વારા જ સમ્યગૂદન થાય છે. રાગદ્વેષની એછાશ થવાથીજ સમ્યગૂદૃષ્ટિ પ્રગઢ થાય છે. આત્મા અમુક દરજ્જે શુદ્ધ થાય છે તેનેજ સમ્યગ્દૃષ્ટિ કહે છે. આ સૃષ્ટિ થયા પછી જ તેના ઉપર વિવિધ પ્રકારના ધર્મરૂપ ચિત્રો આળેખાય છે અને પછીજ તે ધર્મ શાણા આપે છે. આ સમ્યક્ દૃષ્ટિની શુદ્ધિ માટે શ્રદ્ધાનાદિની જરૂર છે.
પરમા સંસ્તવ--૧ પરમા માતૃનું સેવન--૨ વ્યાપન્ન દન વજ્રન—૩ અને કુદન વન—૪ એમ ચાર પ્રકારે શ્રદ્ધાન છે.
પરમાર્થ સસ્તવ,
તાત્વિક જીવાજીવાદિ પદાર્થો તેમના પરિચય કરવા. પરિચય એટલે તાત્ક પૂર્વક જીવાદિ પદાર્થોને જાણવાના અભ્યાસ કરવા. પેાતે આત્મસ્વરૂપ છે, પણ તે આત્મસ્વરૂપનું પ્રત્યક્ષ ભાન થાય ત્યારેજ તે તરફ લક્ષ રાખીને આપણી પ્રવૃત્તિ જ્યાં સુધી ન થાય ત્યાં સુધી આપણી સર્વ વિપરીત પ્રવૃત્તિ લક્ષ વિનાના ફેકેલા ખાણની માફ્ક નિરક છે. પ્રથમ આત્માનું જ્ઞાન કર્યાં પછીજ તે અંધાયેલા છે અને તેને છેડાવવાના પ્રયત્ન કરી શકાય છે.
આ જીવ અપિ હાવાથી આ નેત્રાદિ દૃષ્ટિદ્વારા તેને જોઇ કે જાણી શકવા અશકય છે, એટલે તેને જાણવા માટે—અજીવ જે જીવનેા પ્રતિપક્ષી છે તેને જાણવાથી, તેના એટલે જીવને એધ સહેલાઇથી થઈ શકે છે. જે પટ્ટામાં કોઈપણ જાતનુ કાળુ, ધેાળુ, રાતું, પીળુ, કે લીલું રૂપ હાય છે. તે જડ પદાર્થ છે. જેમાં કેાઈ જાતના ખાટા, ખારા, તીખા, કડવા, કસાયેલા, મીઠા વગેરે રસ હાય છે તે અજીવ પદાર્થ છે. જેમાં કેાઈ જાતના સુગ ધી કે દુગ ધી રસ હાય છે તે જડ પ્રદા છે જેમાં કાઈ જાતનેા હલકા, ભારે. સુવાળા, ટાઢા, ઉના,
અરસટ,
