________________
(૯૧)
તો આ સ્થળે બહુ સાવચેત રહેવું જોઈએ, જે જે દુઃખદાયક સંગે ઉત્પન્ન થાય છે તે સર્વ સયોગ આપણા કર્યા સિવાય તે પ્રાપ્ત થતા જ નથી. કોઈનું કરેલું કોઈ ભગવતો જ નથી. અન્યનું કરેલું અન્યને મળી શકે જ નહિ. આ નિયમ બરેખર સમ્યગુદૃષ્ટિને ધ્યાનમાં જાણવામાં હોય છે, આ નિયમને નિશ્ચય થાય છે ત્યારે તે સમ્યગુદષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે, આ નિશ્ચયને લઈ સમ્યક્દષ્ટિ કરી પણ કિલષ્ટ કર્મના ઉદયથી હિમ્મત હારતે નથી પણ ઉલટો સાવચેત થાય છે. તે ચોક્કસ મનમાં માને છે કે જે મનુષ્યમાં આ કમ પેદા કરવાનું પણ બંળ હેય છે તેને તેડવાનું કે અનુભવવાનું, એટલે સહન કરવાનું પણ બળ તેનામાં હોય છે. વિશેષ એટલે છે કે અજાગૃત દશામાં, ભાન ભૂલાયેલી અજ્ઞાન દશામાં આ કર્મો બંધાયેલાં છે. અત્યારે હવે જાગૃતદશા છે તે તે સર્વ કર્મો મારે સમભાવે ભોગવી લેવાં કર્મ તોડવાનું જે બળ કહેવામાં આવ્યું છે તે વાસનારૂપ કર્મ માટે છે, એટલે જેનો નિકાચિત બંધ બાંધેલ નથી, તેને માટે તે વાત છે. અજાગૃત અવસ્થામાં કરાયેલા સંકલ્પ, વિવિધ પ્રકારની લાગણીઓ. ઈચ્છાઓ, રાગદ્વેષ, અભિમાનની વૃત્તિઓ, તે સર્વના બંધ પાડયા સિવાયના માત્ર એકઠાં થયેલાં પુદ્ગલે હોય છે તે, સદ્દવિચારોથી, જડ ચિતન્યના વિવેકથી, સતપુરૂષોની સોબતથી, કે પશ્ચાતાપરૂપ તપની મદદથી તોડી શકાય છે–તે કર્મોને વિખેરી નાખી શકાય છે. પણ જે કર્મ નિકાચિતભાવે દઢ કરવામાં આવ્યું છે, પ્રારબ્ધરૂપે નિર્માણ થઈ ચુક્યું છે તે કર્મ તે ભેગવવાથી જ છુટી શકે છે. તેને માટે ભેગવ્યા સિવાય બીજે રસ્તે નથી.
આ સમ્યગદષ્ટિ જીવ આ કમ ભેગવતી વખતે એક મહાન લાભ મેળવે છે અને તે એ છે કે, તેને આત્મબળ ઉપર પૂર્ણ શ્રદ્ધા હેવાથી તે કર્મના ઉદયને આવકાર આપે છે, અને
