________________
પ૦ કેટલીક વેળા ચાલી ગઈ. આ સમયે પ્રિયાવિરહથી તપી ગયેલા કુમારને
અમૃતમય કીરણેએ તમામ અંગોને ખેદરહિત બનવું જાણે શાંત કરવા ચંદ્રમાં આવી નિશ્ચમી બનવું પહોંચ્યો. પણ શય્યામાં સુતે છતાં નહિ અરતિ ગઈ નહિ, નિદ્રા આવી
નહિ; અને શીતલ એવા વનસ્પતિના પલ પણ તેના દેહને તપાવવા લાગ્યા. અમૃતમય ચંદ્રમાના કીરણાએ બળવા લાગ્યું, અને ખુબ શીતલ એવા પવનેએ દાઝવા લાગ્યો. કહ્યું છે કે-“વિયેગી માણસને ચંદ્રમાની તે ખુબ ઉણુ લાગે, રાત્રિને શીતલ પવન પણ દેહ તપાવે, અને પુષ્પને હાર પણ તીવ્રખાર જેવા લાગે, અને ભીજાવેલાં કપડાં પણ અગ્નિ જેવાં લાગે. ” એમ પ્રિયાના વિયોગપી અગ્નિએ બળતા તે કુમારને શું રાત્રિ કે દીવસ? વસવાટ કે જંગલ? સુખ કે દુઃખ? સંપદા કે વિપદા સુપ્ત અવસ્થા કે જાગૃત અવસ્થા? હું કેણુ અને કયાં રહ્યો છું. આ પ્રકારને ઉપગ નાશ પામેલ છે, અને ચિંતા સમુદ્રમાં ડુબેલ છે, તેથી ક્ષણમાત્ર પણ નિદ્રા આવી નહિ, અને જેમ તેમ રાત્રિ પ્રસાર થઈ ગઈ. કુમારને પત્નીની તપાસમાં અંધકારે કરી હું વિક્તકારી બની માટે કરૂણાવાળી જાણે બની હોય તેમ રાત્રિ ચાલી ગઈ, અને અમૃતમય છતાં હું કુમારને શાંત કરી શકે નહિ. તેથી જાણે વિલ બની ચંદ્રમા પણ દેશાતરમાં ગયો, અને સખિજન પેઠે તેજે રહિત તારા પણ શીઘ્રગતિવાળા બની, દરેક દિશામાં કુમારની પત્નીને
