________________
સમ્રાટ પર પ્રભાવ હે
૧૧૧
ના સમાગમના ફળ સ્વરૂપેજ છે, એ વાત પ્રસિધ્ધ અંગ્રેજ ઇતિહાસકાર ડા. શ્રીવિકેન્ડ એ. સ્મિથ તેમના પુસ્તક Akbar The Great Mogal” મહાન મેગલ અકબર” ના સન ૧૯૧૭ના સંસ્કરણમાં પૃ. ૧૬૭ પર લખે છે કેઃ
“ Akbar's action in abstaining almost wholly from eating meat and in issuing stringent prohibitions, resembling those of Ashoka, restricting to the narrowest possible limits the destruction of animal life, certainly was taken in obedience to the doctrines of his Jain Teachers. The infliction of capital penalty on a human being for causing the death of an animal, was in accordance with the practice of several famous ancient and Buddhist and Jain Kings. The regulations must have inflicted much hardship on many of Akbar's subjects and especially on the Mahammadans.”
અર્થાત્—અકબરે માંસના લગભગ સંપૂર્ણ ત્યાગ કર્યાં હતા, અને સમ્રાટ અશોકની માફક ક્ષુદ્રમાં ક્ષુદ્ર ( ન્હાનામાં ન્હાની પણ ) જીવહિંસાનો નિષેધ કરવા જે સખ્ત ફરમાને કાઢચાં, એ બધાં એના જૈન ગુરુના સિદ્ધાંતા અનુસારના આચરણનાંજ પિરણામ છે. હિંસા કરનાર માનવીને સખ્ત સજા કરવી, એ પણ પ્રાચીન પ્રસિદ્ધ બૌદ્ધ અને જૈન સમ્રાટોના રિવાજ અનુસારનુંજ કાર્ય હતું. આ આજ્ઞાઓ-ફરમાનાથી અકબરની પ્રજામાનાં ઘણા લોકોને, ખાસ કરીને મુસલમાનને ઘણી મુશ્કેલી પડી હશે.
વળી પણ પેાતાના પુસ્તક અકમર ”ના પૃષ્ઠ ન. ૩૩૫ માં ડૉ. વિસેન્ટ સ્મિથ એજ બાબત સ્પષ્ટતાપૂર્વક લખે છે કેઃ— He cared little for flesh food, and gave up
-
ઃઃ
