________________
૨૯૪
હકારક૯પતરું ની પરમ આવશ્યકતા છે અને તે મંત્ર વગર આવી શકે તેમ નથી. • બીજમંત્ર એટલે?
તંત્રશામાં શબ્દોને સંક્ષિપ્ત કરવામાં આવે છે. એવા અક્ષરોને શબ્દોને બીજાક્ષર કે બીજમંત્ર કહેવામાં આવે છે. બીજમાંથી જેમ ફણગે, પત્ર-પુષ્પ અને ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે, તેમ મંત્રીજમાંથી ભેગ, વૈભવ ને સ્વર્ગનાં સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. જેમ દૂધનું વિશ્લેષણ કરતાં તેના સારરૂપ ઘીનું તત્ત્વ કાઢવામાં આવે છે, તેમ બીજાક્ષરને પણ મહાશક્તિશાળી અને રહસ્યમય બનાવવાનું પ્રજન તંત્રશાસ્ત્ર બતાવે છે. શક્તિના સ્રોતોમાં આનું જે મહત્ત્વ છે, તે જ મંત્રશાસ્ત્રમાં બીજનું છે. બીજમંત્રમાં જે શક્તિ છે, તે ઈતર મંત્રોમાં નથી, અર્થાત્ બીજ સંપૂર્ણ મંત્રનું રહસ્ય છે અને તે લઘુતમ ધ્વનિમાં બીજ રહી શકે છે.
• બીજમંત્રની શક્તિ
આપણા મસ્તકમાં અનંતજ્ઞાન, અનંતદર્શન અને અનંત જીવનને સાત ઉમટી રહ્યો છે. તેના વિરુદ્ધમાર્ગનું ઉદ્દઘાટન બીજમંત્ર કરે છે. જેમ શાંત અને નિશ્ચળ સરોવરમાં પથ્થર નાખતાં વમળોની હારમાળા રચાઈ જાય છે, તેમ આપણું અવ્યક્ત શક્તિઓને જાગૃત કરવા માટે બીજમંત્ર વડે સ્પંદન પેદા કરવામાં આવે છે. એ સ્પંદન અવ્યક્ત શક્તિને પ્રગટ કરે છે. બીજમંત્ર વડે
