________________
હોંકારવિદ્યાસ્તવન
૨૪૩ તે આરાધનાના વૈભવથી. વમતાપિત પિતાના મતમાં ગર્વિષ્ઠ એવા. પરવારિ –પરમતવાદીઓના સમૂહથી. નેચઃ મા-અજેય બને છે.
ભાવાર્થ : ષડ્રદર્શનનો જાણકાર એ પંડિત જે પિતાના ઈષ્ટ દેવતામાં હીબકાર બીજનું ધ્યાન ધરે, તો એ
ધ્યાનના પ્રભાવથી તે સમર્થ વાદી બની શકે અને ગમે તેવા પ્રખર વાદીએ પણ તેનો પરાભવ કરી શકે નહિ.
એક મનુષ્ય પડ્રદર્શનનો અભ્યાસી હોય, તેટલા માત્રથી જ વાદ કરવાને સમર્થ થતો નથી. તેનામાં બુદ્ધિચાતુર્ય, તર્ક કરવાની અપૂર્વ શકિત તથા વાણી ઉપર સંપૂર્ણ પ્રભુત્વ હોવું જોઈએ; તો જ તે વાદ-વિવાદમાં જિતી શકે છે અને પિતાના પક્ષને–સિદ્ધાંતને યશસ્વી બનાવી શકે છે. ભૂતકાળમાં એવા દાખલાઓ પણ નોંધાયા છે કે જ્યારે એક સિદ્ધાંત પર વાદવિવાદ છ-છ મહિના સુધી લંબાયે હોય. આવા વખતે તક અને વાણીની કેટલી શક્તિ જોઈએ ? તે વિચાર કરવાથી સમજી શકાશે.
આવી શક્તિ મંત્રારાધન સિવાય આવી શકતી નથી અને મંત્રારાધનમાં હોંકારનું સ્થાન શ્રેષ્ઠ છે, એટલે જ સ્તવનકારે અજેય વાદી થવા માટે હોંકારની ઉપાસના કરવા જણાવ્યું છે. વળી આ ઉપાસના કેવી રીતે કરવી ? તેની સ્પષ્ટતા “ર્વે હૈ તન્મચવીનમેવ” એ શબ્દો વડે કરી છે, એટલે કે પોતે જે ઈટદેવની ઉપાસના કરતો હોય,
