________________
૩૪
જગતશાહ
છે. પછી તે લાગ જોઈને આપણાવાળા રાયલજી બાપુએ ધુરારાના કુંવરને માર્યો હતો. ત્યારથી. ત્યારથી..” સેલ શેઠે ઉમેર્યું, “પણ, એનું આપણે શું ? સહુના ર્યા સહુ ભેગવશે. પણ આપણે આપણી વાત કરો ને.”
હા શેઠ, આ લાખો આપણી પાસે આવ્યો છે. બાપડાને એક હાથ ભાંગે છે, એક પગ ભાંગે છે. માંડ ઘસડાતે ઘસડાતે પેઢીએ આવ્યો છે.”
શું કામ ? '
એ કહે છે કે મારું મીણ તમે રાખે ને મને મળવાની હૂંડી લખી આપે.”
મીણનું આપણે શું કામ છે ? ને આપણે ચેડા કાબા ને મીણા સાથે વેપાર કરીએ છીએ ? ”
“પણ એમ જ માન્યું હતું; તેય થયું કે વાત તમારે કાને તે નાખું. પછી તમને એમ ના થાય કે જયભાઈએ સાત પેઢીની રસમ તેડી.'
“રસમ ?.......હા.........આપણી રસમ સાચી જયભાઈ! પણ તે તે કઈ માણસના ખપની ચીજ માટેની ને ? આપણે થોડો જ ચોરીને માલ સંઘરીએ છીએ? ચોરીને ન હોય તો પણ ચાર લોકોને ચોરી કરવામાં મદદ કરે ને બીજા કોઈનેય કાંઈ કામ ન આવે એ માલ પણ ચોરીને જ માલ કહેવાય ને ? કઈ સારા કામમાં, કઈ વેપારના કામમાં, કઈ શાહ જોગ માણસને મણ શું કામ આવે ? સારા માણસને મીણ વગર ન જ ચાલે એવું તે નથી ને ? કઈ સારા કામમાં કોઈ ક્યાંય મીણ વાપરે ખરું કે ? ”
શેઠ, હું પણ એ જ કહેતે હતે. મેં એને કહ્યું: “લાખા ! કઈ પણ વણઝારાની, કોઈ પણ વાણિયાની, કઈ પણ વહેવારિયાની
