________________
૨૪
* [ જીવન પરિચય
થયું. એમ કેમ બન્યું હશે? તેને ઉત્તર અમારી પાસે નથી, પણ અમે એટલું જાણીએ છીએ કે લોહચુંબકના ફલકની સામે આવેલું લેહ ત્યાંથી પાછું હટી શકતું નથી. સાંજે ગુરુદેવ સાથે પ્રતિક્રમણ કર્યું, રાત્રે શેડી વાત કરી અને સવારે ગુરુદેવને ત્યાંથી વિહાર થયા, ત્યારે પણ ખુશાલચંદ સાથે જ ચાલ્યા. આ વખતે તેમનાં મનમાં શું મંથને ચાલતાં હશે, એ કહેવાનું કામ સહેલું નથી, પણ સંગે પરથી એમ કહી શકાય કે તેઓ એ વખતે સાધુજીવનની મહત્તાના વિચાર કરતા હશે, આધ્યાત્મિક જીવન અને સાંસારિક જીવનની તુલના કરતા હશે અને કોલેજમાં જઈને ચાર વર્ષ સુધી અભ્યાસ કરવાનું પરિણામ શું ? તેને પણ ખ્યાલ કરતા હશે. વળી તેમનાં મનમાં એ ચિંતન પણ ચાલતું જ હશે કે “આ યુનિવર્સિટીઓની ડીગ્રીની કિંમત શું ? કદાચ તે પેટ ભરવાનાં કામમાં આવે કે થોડો માન-મરતબ વધારે, પણ તેથી વિશેષ લાભ કરી શકે નહિ. તેના બદલે શ્રમણપીઠમાં દાખલ થઈ તેની ડીગ્રી મેળવવી શું છેટી? એમાં તે ભવભવની ભાવટ ભાંગવાની ભારે શક્તિ રહેલી છે, તેથી આ કોલેજ કેળવણીથી સર્યું.'
ખુશાલચંદ કેલનપુરથી પાછા ફર્યા, ત્યારે તેમનાં દિલમાં કોલેજની કેળવણી વિષે જરાયે ઉત્સાહ રહ્યો ન હતે, એ હકીકત અમારાં ઉપરનાં અનુમાનને ટેકે આપે છે. - પૂજ્ય ગુરુદેવે કઈ પધારતાં ખુશાલચંદને વિશેષ
