________________
૭. માહિતિ તથા પૂર્વભવ
૭૯
દેવ થયા. ત્યાં આયુષ્ય પૂર્ણ કરી મનુષ્યભવમાં તાપસ થયા. અહી ખૂબ તપ કરી અલ્પ ઋધ્ધિવાળા વૈમાનિક દેવ થયા. તે સમય દરમ્યાન મધુરાજા પ્રત્યેનુ' વર વાળવાના કોઈ અવસર મળ્યે નહિ, ત્યાંથી રખડી અનેક ભવ કર્યાં. ત્યાંથી ધૂમકેતુ નામે જ્યાતિષ્ક બન્યા. તે દરમ્યાન જ મધુરાજા રૂકિમણીની કૂખે જન્મેલ તે ચરિત્રનાયક પ્રદ્યુમ્નકુમાર’
આ વાતની ધૂમકેતુને જાણ થઈ. વૈર વાળવાને અવસર પ્રાપ્ત થયા છે એમ જાણીને તે રૂકિમણીના જેવા કપડાં ધારણ કરી કૃષ્ણના મહેલમાં આવી કૃષ્ણના હાથમાંથી જ તે બાળકને મારી નાંખવાના ઇરાદે ઊઠાવી ગયા. તે પ્રદ્યુમ્ન,
મધુરાજાના જીવ એજ કુમારપ્રશ્નમ્ન હતો. પૂર્વજન્મના સયમથી ઉપાર્જન પુણ્યવડે આ જન્મમાં મેક્ષે જનાર જીવને કાણુ મારી શકે ? ધૂમકેતુ એ બાળકને મારી શકયા નહિ, તેથી એક પત્થરની શિલા ઉપર મૂકીને ચાલ્યા ગયા. કાલસાંવર નામે વિદ્યાધરાના રાજા ત્યાં થઈને વિમાનમાગે પસાર થઇ રહ્યો હતા. તેનુ વિમાન આ બાળક ઉપર જતાં અટકી પડ્યું. અનેક પ્રયત્ના છતાં તે ચાલી શકયું નહિં. એવામાં તેની નજર આ માસુમ બાળક ઉપર પડી. તરત જ તેણે તે બાળકને ગોદમાં લઇ લીધુ'. વિમાન પણ તરતજ ઊડી શકયું. કાલસ ંવર તે બાળકને લઇ પાતના મહેલે આવ્યે કાલસ વરને અનેક સ્ત્રીઓ હતી પણ કનકમાલા નામની સ્ત્રીને કાઈ બાળક ન હતું. તેથી આ ખાળક (પ્રદ્યુમ્નકુમાર) તેને સાંપેલ છે. પેાતાની કૂખે અવતરેલ ખાળક કરતાં વિશેષ