________________
૭. માહિતિ તથા પૂર્વભવ
६७
એક દિવસ હસ્તિનાપુરના ઉદ્યાનમાં મહેન્દ્ર મુનિ પધાર્યા છે એમ જાણીને વંદન કરવા બંને ભાઈઓ ગયાં. રસ્તામાં એક ચાંડાલ અને કુતરીને જોઈ તેમના પ્રત્યે હૃદયમાં પ્રેમ થયો. મનમાં વિચારતાં મુનિશ્રી પાસે પહોંચ્યા. ભાવપૂર્વક વંદન કરી. મુનિશ્રીની વાણી સાંભળવા રાજા વિગેરે પ્રજાજને આવ્યા હતા. વ્યાખ્યાન પૂરું થતાં સૌ પિતાપિતાને રસ્તે પડ્યા ત્યારે અવસરચિત ભાઈએ પૂછયું કે હે મુનિરાજ ! અમે અહીં વંદન કરવા આવતા હતા ત્યારે માર્ગમાં એક ચાંડાલ અને કુતરી જોઈને તેમના પ્રત્યે અમારા હૃદયમાં પ્રેમભાવ જાગ્યા. આમ કેમ બન્યું? તેઓ તે હલકી કેટીમાં જન્મેલા અને અમે ઉચ્ચકોટિમાં જમ્યા છીએ. તે અમને આ અનુભવ કેમ થયે તે સમજાવે, મુનિશ્રી કહે ભાઈઓ-સાંભળે. આ જગતમાં એક બીજા પ્રત્યેનું જ્ઞાન પૂર્ણ નથી, પરંતુ આપણને આપણું જ્ઞાન મર્યાદિત હોવાથી વધુ જાણતા નથી એટલે સમજી શકતાં નથી. કાર્યમાત્ર પ્રતિ કારણું” ત્રીજા ભવમાં આ ચાંડાલ સેમદત્ત નામે બ્રાહ્મણ હતા અને કુતરી એ અનિલ નામે તેમની પનિ હતી. તે અનિલા બાણને વેદાંત ધમી તમે બે પુત્ર હતાં અને તમારા નામ અગ્નિભૂતિ અને વાયુભૂતિ હતાં. તેજ જન્મમાં તમે મુનિરાજના-સહચારર્થી શ્રાવક ધર્મ પામી સ્વર્ગે ગયા અને ત્યાંથી ચ્યવી અહીં જમ્યા છે. મિથ્યામતિવાળે સેમદેવ મૃત્યુ પામી શંખપુરના રાજાના ઘેર જિતશત્રુનામે પુત્ર બન્યું તે દુરાચારી–લંપટ અને
