________________
જીવનપરાગ
૨૫
દેશી નાટકની અસર તે વખતે મુંબઈમાં દેશી નાટક સમાજનું કામ ખૂબ જેરમાં ચાલતું અને તેને ખેલ ગુજરાતી પ્રજાનું ભારે આકર્ષણ કરતાં. એ રીતે તેણે શિવજીભાઈનું આકર્ષણ કર્યું અને તેઓ
જ્યારે પણ સમય મળે ત્યારે એ ખેલો જોવા લાગ્યા. નાટકમાં સંગીત પણ હોય છે, નૃત્ય પણ હોય છે અને દિલના તારને ઝણઝણાવે એવા બનાવે તથા સંવાદો પણ હોય છે, તેથી મનુષ્યના મન પર તે વિશેષ અસર ઉપજાવે છે. રાજા ભર્તુહરિના ખેલો જોઈને કેટલાક રાજાઓએ પિતાના રાજપાટ છોડી દીધાના દાખલા ઈતિહાસમાં સેંધાયેલા છે.
આ ખેલ જોતાં શિવજીભાઈને મન પર એવી અસર થઈ કે “જગત એક રંગભૂમિ છે. તેમાં જુદાં જુદાં પાત્રો પિતાને પાઠ ભજવી રહ્યા છે. આ પાઠ જેટલો સારી રીતે ભજવાય તેટલી તેની સફળતા. હું એક મનુષ્ય તરીકેને પાઠ વધારે શી રીતે ભજવું ?
એક વાર શિવજીભાઈ દેશમાં આવ્યા ત્યારે પિતાજીએ ફરી લગ્ન કરવાની વાત છેડી, પણ શિવજીભાઈ એ તેને સ્પષ્ટ ઉત્તર આપ્યો નહિ. શેડા દિવસ બાદ પિતાજીએ ફરી એ વાત કાઢી અને જણાવ્યું કે હજી નાની ઉંમર છે, એટલે લગ્ન કર્યા વિના ચાલે નહિ. માટે હું આજકાલમાં જ તારું વેવિશાળ કરી નાખવાના નિર્ણય પર આવ્યો છું.”
