________________
૮૪
મુનિજીવનની બાળપેાથી-૬
વાતે હિતશિક્ષા આપવા લાગી જાય અને તેમની શિથિલતાએ! ઉપર પ્રહાર કરે તે તે બધા પાસથાએ ભેગા થઈ ને તેની ઉપર તૂટી પડે. યાવત્ એવી સ્થિતિમાં મૂકી દે કે તે નિર્દોંષ સાધુ પણ જગતની આંખે દેષિત ઠરી જાય. પાસથા આદિને વંદ્યન આર્દ્રિના નિષેધ અને વિધાન
પાસસ્થેા, એસન્ના, કુશીલ, સંસક્ત અને યથાચ્છ દ એ પાંચ પ્રકારના શિથિલ સાધુએ છે. તેમાં પાસસ્થા આદિ ચારને પાંચ પ્રકારના અભ્યુત્થાન કે છ પ્રકારના નમસ્કાર કરવાથી ચતુલઘુ (આયંબિલ) પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. જ્યારે યથાચ્છંદને તે અભ્યુત્થાન કે નમસ્કાર કરવાથી ચતુર્ગુરુ (ઉપવાસ) પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. પાસસ્થાર્દિને ભણાવવામાં કે તેમની પાસે ભણવામાં જો સૂત્ર ભણાય તેા ચતુલઘુ અને અ ભણાય તે ચતુર્ગુરુ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. તથા યથાસ્થ્યને તેમ કરવામાં અનુક્રમે ચતુર્ગુરુ અને ષડૂલઘુ (છ) વગેરે પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. કેમ કે તેથી તે અભ્યાસથી તેએ પેાતાના દોષોનું જ સેવન કરતા હાય છે.
અપવાદ માગે તે
તેને સુખશાતા પૂછવાથી માંડીને યાવત્ વંદન પણ કરી શકાય છે. જો દુષ્કાળના પ્રસંગ આવી પડવાને હેાય કે રાજ તરફના ભયની શકયતા હાય અથવા કોઈ સાધુને ગભીર બીમારી આવવાથી રાજવૈદ્ય વગેરેની જરૂર હાય અને તે વખતે જો પાસસ્થા વગેરેની લાગવગથી ગેાચરીની સુલભતા, રાજભયનું નિવારણ અથવા વૈદ્યની પ્રાપ્તિ શકય બની જતી હેાય તે તેવાં કારણેાસર
