________________
મુનિજીવનની બાળપોથી–૫
૧૦૭
ગવેષણ તેના આઠ દ્વારા નીચે મુજબ છે.
(૧) પ્રમાણ (૨) કાળ (૩) આવશ્યક (૪) સંઘાટ્ટક (૫) ઉપકરણ (૬) માત્રક (૭) કાઉસ્સગ (૮) ગઅપવાદ.
(૧) પ્રમાણ ગૃહસ્થને ઘેર ભિક્ષા લેવા માટે એક જ વાર જવાય અને આહાર-પાણી સાથે જ લવાય. પરંતુ અકાળે થંડિલની શંકા થાય છે તેનું પાણી લેવા માટે બીજી વાર પણ જઈ શકાય.
(૨) કાળ જે ગામમાં ભિક્ષાને જે કાળ હેય તે કાળે જ જવું. જે વહેલે જાય તે નીચેના શબ્દો અપરિણત લકે બેલે, “અત્યારના આ મૂડિયા અહીં આવી ચઢયા અને અમંગળ કર્યું.” “આ સાધુઓ સવારથી જ પેટ ભરવામાં પડયા છે.” “શું આ તમારે ભિક્ષાને સમય છે ? કંઈક વ્યવહાર તે સમજે.”
જે ભિક્ષાના સમય પછી સાધુ ગેચરી વહેરવા જાય તે સારે ગૃહસ્થ પિોતાના ઘરમાં મોડી રસોઈ કરવાની સૂચના આપી દે. વળી અકાળે જવાથી ખૂબ ફરવું પણ પડે.
(૩) આવશ્યક શંકા દૂર કરીને ભિક્ષાએ જવું અને ઉપાશ્રયમાંથી નીકળતી વખતે “આવસહિ” કહેવું.
(૪) સંઘાટ્ટા બે સાધુઓએ સાથે ભિક્ષાએ જવું. સાધુ શા માટે એક ભિક્ષાએ જાય?
(i) હું લબ્ધિમાન છું. માટે એક જઈશ.
(ii) કેઈ સાધુ જ્યાં જાય ત્યાં વાત કરવા લાગી જાતે હોવાથી તેની સાથે જવા માટે કોઈ તૈયાર ન થાય.
