________________
મુનિજીવનની બાળથી–૫
૧૦૫
તે ભસ્મ મેળવીને પર. એમ લેપ જઘન્યથી એક વાર અને ઉત્કૃષ્ટથી પાંચ વાર કરી શકાય.
પાત્ર તાપમાં મૂકવામાં શિશિર (શીત) કાળમાં પહેલો અને છેલ્લે પ્રહર સંપૂર્ણ અને ગ્રીષ્મ (ઉષ્ણ) કાળમાં પહેલા પ્રહરને પૂર્વાર્ધ અને છેલ્લા પ્રહરને ઉત્તરાર્ધ, એમ અડધે અડધે પ્રહર તજવે. કારણ કે તે કાળ સ્નિગ્ધ (હવાવાળો) હેવાથી લેપને નાશ થવાને ભય રહે, માટે તે સમયે પાત્રાને તાપમાં ન મૂકવા. વર્ષો તથા કતરા વગેરેથી રક્ષણ કરવા માટે સુકાતા પાત્રને વારંવાર જેતે રહે. અથવા તે ગ્લાન વગેરેના કામમાં રોકાય તે બીજા સાધુને પાત્ર સંભાળવાની ભલામણ કરે. એ ગાડાની મળીને લેપન વિધિ કો.
બીજે લેપ “તજજાત’ નામને કહ્યો. ‘તત્ર વાત હૃતિ તાત” એ વ્યુત્પત્તિથી ગૃહસ્થના ચેપડ ભરવાના વાસણ ઉપર ચીકાશમાં લાગેલી ઘટ્ટ બની ગયેલી (તેલના કુડલા વગેરે ઉપરની) મળીને ‘તજજાત” લેપ કહે છે. આ લેપથી લીધેલા પાત્રને ઘુંટાથી ઘસીને (ઘૂંટીને) સુંવાળું બનાવી કાંજીથી છેવું, એ તેને વિધિ છે.
ત્રીજા લેપનું નામ “યુક્તિજાત છે, યોગ યુનિત એવી વ્યુત્પત્તિથી તે લેપ પથ્થર વગેરેના કકડાઓને ચૂર કરીને તેમાં (રૂ-તેલ વગેરેન) મેળવણી કરીને બનાવેલું જાણુ. આ લેપને સંનિધિ (સંગ્રહ) કરે પડે માટે તેને નિષેધ કરે છે. એમ લેય ત્રણ પ્રકારને જાણ
લેપના ઉત્તમ, મધ્યમ અને જઘન્ય, એમ પણ ત્રણે પ્રકારે કહ્યા છે. તેમાં તલના તેલને ઉત્કૃષ્ટ, અળસીના
