________________
નાંહિ પ્રદેશ પરમાણુ માંહ્ય, પ્રદેશ થવાની સત્તા ત્યાંહ્ય // પરશું મલતાં હોય પ્રદેશ, પણ પોતે નહિ કોઈનો દેશ ૧૬ll પંચ અસ્થિ લોકમાંહિ રહ્યા, અલોકાકાશે નવિ કહ્યા છે અલોકે એકજ આકાશ, ત્યાં નહિ અવર દ્રવ્યનો વાસ /૧૭થી જિહાં દ્રવ્ય ગુણ પક્ઝવ હોય, લક્ષણ વિવિધ દેખિએ કોય , તે તુમ જાણો દ્રવ્ય સ્વરૂપ જેહ ત્રિકાલે એક અનૂપ /૧૮ પજ્જવથી પલટાયે જેહ, તોપણ દ્રવ્ય અખંડિત એહ // ગુણ પજ્જવ નવિ કાલમાં હોય, દ્રવ્ય ઉપચારે કહ્યો સોય ૧૯ો. અવકાશ દાન દિયે આકાશ, ક્ષેત્ર કહ્યો તે આપે વાસ છે રહે ખેત્રમાં ખેત્રી તેહ, ધર્માધર્મ પુદ્ગલ જીવ જેહ ૨વા કાલ સહિત એ ખેત્રી પંચ, નભને અવર ખેત્ર નહિ પંચ | ધર્મ અધર્મ આકાશ સદાય, અચલ પ્રદેશી નિત્ય કહાય //ર૧ી. તેમ અચલ છે સિદ્ધ પ્રદેશ, કર્મવંત જીવ સચલ હમેશ /. પુદ્ગલ સચલ સદાય કહાય, પૂરણગલણ તેમાંહે થાય ૨૨ સડણ પડણ વિધ્વંસણ રૂપ, એમ બહુ વિધ પુગલનું રૂપ // શબ્દ બંધ છાયા તમ જેહ, ઉદ્યોત પ્રભા કાન્તિ તપ દેહ ૨૩ ઇત્યાદિક ઉપાધિ કહી, પુદ્ગલ ગુણ પજવની સહી // ફરસ આઠ રસ પંચ વખાણ, દોય ગંધ પંચ વર્ણ તું જાણ ૨૪ સ્થલ પુદ્ગલમાં વીશ ગુણ એહ, ઓછે ચાર ફરસ સોલ તેહ . સૂક્ષમ પુદ્ગલમાં એ લહ્યા, પરમાણુ ગુણ પંચજ રહ્યા //પા દોય ફરસ રસ એક એક ગંધ, એક વર્ણ એમ પંચ પ્રબંધ છે. કર્તા એક દ્રવ્ય છે જીવ, કારણ બીજા પંચ અજીવ // ૨૬ll જીવ કારણ નિજ આપે હોય, નિચે કારણ અવર ન કોય // રહે સ્વક્ષેત્રે આપહિ આપ, જિહાં નહીં અન્ય દ્રવ્યનો વ્યાપ //રા. કર્તા શુદ્ધ સ્વભાવનો સિદ્ધ, સંસારી કરે કર્મ દુવિધ // દ્રવ્યકર્મ કર્તા વ્યવહાર, અશુદ્ધ નિશ્ચય રાગાદિકકાર // ૨૮
૩૩
