________________
४७०
શ્રીચંદ્ર કેવલીનો રાસ
હવે તે તપની ગાથા કહે છે
अणसणमूणोयरिया, वित्तीसंखेवणं रसच्चाओ
कायकिलेसो संली,-णया य बज्जो तवो होइ १ અર્થ-અનશન, ઊણોદરી, વૃત્તિસંક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયક્લેશ, સંલીનતા-એ બાહ્ય તપ છે.
અસ્વાર્થ – પૂર્વ ઢાળ ચઉવિઘ આહારનો ત્યાગ છે, તે અણસણ બહુવિઘ જોય રે. વલી હોયે ઉણોદરી બહુવિધિ, નિજ આહારની યથાશક્તિ રે; માત્રાથી ઊણ કવલ તે, વિચારની કરે વ્યક્તિ રે. ૧૮
વૃત્તિસંક્ષેપ દ્રવ્યાદિકે, ગ્રામ પુરુષ પ્રમુખ બહુ ભેદ રે,
અભિગ્રહ સવિ અંતર ભવે, એ માંહે ન પામે ખેદ રે. અતિ ખેદે નહીં રસ ત્યાગ તે વિગઈ, વિવિગ તણો રસ જેહ રે; ઉત્કૃષ્ટ સંક્લિષ્ટ જે દ્રવ્ય તે ચઉ, ભેદે ગણો ભવિ તેહ રે. ૧૯
કાયકિલેશ આતાપના, લોચાદિક પરિસહ ઘીર રે;
સંલીનતા અંગોપાંગની, અશનાદિકની ઘરે ઘીર રે. કરે એ પવિઘ બાહેર તપની, અહોનિશે મુનિલોક રે; હવે પવિઘ જે અત્યંતર તે પણ, અભ્યાસે ગતશોક રે. ૨૦
पायच्छित्तं विणओ, वेयावच्चं तहेव सज्झाओ झाणं उस्सगो विय, अभिंतरओ तवो होइ १
અર્થ-પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવચ્ચ, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાયોત્સર્ગ–એ છ પ્રકારે નિશ્ચયથી અત્યંતર તપ છે.
અસ્વાર્થ પૂર્વ ઢાલ પ્રાયશ્ચિત્ત પૂર્વે ભણ્યાં, દશવિઘ કરે તાસની સેવ રે;
વિનય તે ચઉવિધ ભાખિયો, જ્ઞાનદર્શનચરણની હેવ રે. નિત્યમેવ કરે સ્વયમેવ ચોથો, ઉપચારનો વલી ભેદ રે; અભ્યત્થાન સ્તવન પ્રમુખાશ્રિત બહુ, વ્યવરનો નહીં ખેદરે. ૨૧
શુભ મન વચ કાય જોડતાં, સાત ભેદે તે થાય રે;
તપ ઉપકાર પ્રતિરૂપ એ, જોડતાં દશવિઘ થાય રે. નિર્માયપણે એમ વિનયનાં રૂપ, અછે ઘણાં શ્રુતમાંહે રે; દશવૈકાલિકની નિયુક્તિમાંથી, સુણિયાં મેં ઉત્સાહે રે. ૨૨
