________________
[ ૪૮ ] હવે એ અબોલની સારસંભાળ કોણ લે? કે ઈ વાર ચારે નીરાય તે કઈ વાર ન નીરાય ! ચારા-પાણીની આવી બેદરકારી અને શરીરનું તુટું-તૂટું થઈ ગયેલું બળ ! મનમાં ને મનમાં ગામ પર ગુસ્સે ભરાતો બળદ મરીને વ્યંતર થયે. એ જ શૂલપાણિ! જન્મતાં વેંત જ એને પોતાના પૂર્વભવનું વેર યાદ આવ્યું. એણે દાંત પીસ્યા : પૈસાના પ્રેમી વિશ્વાસઘાતીઓ ! જોઈ લે, હવે એને દારૂણ અંજામ ! સાથે પતિ પાસેથી પૈસા લઈને તમે-લોકેએ મને દાણા-પાણી પણ ન નીર્યા–એમભગવી લોહવે એ વેરનો વસમો વિપાક !
–ને ગામમાં ટપોટપ માણસો મરવા માંડયા. ઊભી બજારે હાડકાંઓનો ખડકલે રચાય. કોણ કોને બાળે ? કોઈ કેટલાને દાહ દે? શબાની બદબૂ એકતી દુર્ગધથી આખું ગામ ખદબદી ઉઠયું. લોકોએ ગામનું નામ પણ નવું પાયું. “અસ્થિક-ગ્રામ”! હાડકાઓનું
ગામ !
ગામમાં સન્નાટે બેલાઈ ગયે. એક દિવસ શૂલપાણિએ પિતાનો પુણ્યકેપ ઠાલવતાં આકાશમાંથી કહ્યું : હું શૂલપાણિ ! પેલો બળદજે તમારી બેદરકારીથી મરી ગયે–એ જ હું ! એ વેરની વસૂલાત લેવા, મેં જ આ પ્રયલનૃત્ય આરંવ્યું છે !
આખું અસ્થિક-ગ્રામ ટોળે વળીને શૂલપાણિને નમી રહ્યું ને જીવન કાજે એ કાકલૂદી-ભરી પ્રાર્થના કરી રહ્યું. વિનય તો વેરીનેય વશ કરે ! શૂલપાણિએ કહ્યું :
તમે મારું એક મંદિર ચણાવે, એમાં મારી મૂર્તિ બેસાડે આખો દિવસ એમાં પૂજા-ભક્તિ કરવાની તમને છુટ! રાતે એમાં જે પેસશે-એ પ્રાણથી જશે.'
લોકોએ શૂલપાણિને “જય-વનિ કર્યો. આનું નામ ચમત્કાર ત્યાં નમસ્કાર ! પારકે પૈસે ચાર-પાણી નીરવામાં બેતમા બનેલા લોકો, પિતાના પૈસે મંદિર બંધાવવા હસતે મેં તૈયાર થઈ ગયા.
