________________
દ્રુમપત્રક અધ્યયન
શરીરની નશ્વરતા અને આયુષ્યની ક્ષણભંગુરતા બતાવીને પરમકૃપાળુ પરમાત્માએ પરમવિનયી ગૌતમસ્વામીમહારાજાને દરેક પદાર્થ સમજાવતાં સમજાવતાં સમય ગોયમ ! મા પમાય ।'
હે ગૌતમ ! એક સમય પણ પ્રમાદ ન કરીશ એમ વારંવાર કહેલ છે.
અહીં પ્રમાદ એટલે નિદ્રા એટલું જ નહિ પણ જે ઇન્દ્રિયો આદિ મળેલ છે તેને ધર્મ આરાધનામાં ન વાળતાં વિષયસુખોમાં આસક્ત કરવી તે પણ પ્રમાદરૂપે કહેલ છે.
પીપળાના પાનના દૃષ્ટાંત દ્વારા શરીર-ઋદ્ધિ-સમૃદ્ધિ પ્રત્યે આસક્ત બનવા જેવું નથી તે બતાવ્યું છે એટલે પ્રારંભમાં વૃક્ષના પાંદડા દ્વારા ઉપદેશ આપેલ હોવાથી ‘દ્રુમપત્ર અધ્યયન' નામ આપ્યું છે.
આ ભરતક્ષેત્રમાં પૃષ્ઠચંપા નામની નગરીમાં સાલ નામે રાજા અને મહાસાલ નામે યુવરાજ હતા. તે બંને ભાઈઓને યશોમતી નામની બહેન હતી. તેને પિઠર નામનો પતિ હતો. તેમને ગાગિલિ નામનો એક પુત્ર હતો. એક વખત વિહાર કરતા કરતા શ્રી મહાવીરસ્વામી તે નગરીમાં સમવસર્યા. તેમના સમાચાર સાંભળી સાલ અને મહાસાલ પરિવાર સહિત ભગવાનને વંદન કરવા ગયા. જિનેશ્વરને નમસ્કાર કરી બંને ભાઈઓ યોગ્ય સ્થાને બેઠા. પછી ભગવાનના મુખથી તેમણે આ પ્રમાણે ધર્મદેશના સાંભળી.
‘હે ભવ્ય પ્રાણીઓ ! સંસારમાં મનુષ્ય ભવ વગેરે ધર્મસાધનાની
