________________
ભવ ૧૮ મા
૩૪
“ અડે। ! સર્વાં ́ગસુંદર લાવણ્ય, કાંતિ અને મધુરવાણીના ભંડાર સમું આવું ઉત્તમ કન્યારત્ન મારા અંતઃપુરમાં ઉત્પન્ન થયું છે. એ ખરેખર આશ્ચર્ય રુપ જ છે! અહા! હુ પુણ્યવાન છું કે રત્નાકરની જેમ મારા અંતઃપુરમાં આવુ' ઉત્તમ રત્ન પાકયું !”
મદનખાણુથી ઘવાયેલ અને લ'પટ વિચારોથી વ્યાકુળ બનેલ રાજા પેાતાની જ પુત્રીમાં આસક્ત બન્યા અને વિચારવા લાગ્યા ઃ
“ અહા ! આવી રૂપવતી કન્યાને ઘરમાંથી કાઢી અન્યને આપવી કઈ રીતે ચેાગ્ય જ નથી. પરપરાગત કન્યાદાન આપવાને પ્રચલિત રિવાજ સુબુદ્ધિશાળી લોકોને આલંબન કરવા ચેોગ્ય નથી. ’
ન્યાયમા ના વિચાર કર્યા વિના તથા લેાકાપવાદની દરકાર કર્યાં વિના રાજાએ તે જ તેને પરણવાના અધમ સકલ્પ કરીને મૃગાવતીને અંતઃપુરમાં માકલી દીધી.
બીજા દિવસે રાજ્યસભા બેલાવી, નગરજના તથા સામત–સેનાપતિ વર્ગને ઉદ્દેશીને રાજાએ કહ્યું :
“ હું પ્રધાનજને!! તમેા યુક્તાયુક્ત કુળવ્યવસ્થા, સશયમુક્ત ન્યાયમા તથા લેકવ્યવડારના પ્રરૂપક તેમજ નિશ્ચય કરનારા છે. ઉપરાંત સ બાબતેામાં અમારે પણ પ્રથમથી જ પૂછવા યોગ્ય છે. માટે હવે તમે કહા કે-આ રાજ્યમહેલમાં જે રત્નની ઉત્પત્તિ થાય, તેના સ્વામી ફેણ ??’
બધાએ એકી અવાજે કહ્યુ..
“ હે દેવ ! એમાં પૂછવાનું જ શું હોય ? તે રત્નના તમે જ સ્વામી ગણાવ !”
રાજાએ આ રીતે ત્રણવાર પ્રશ્ન કરી એ જ જવાબ બધાના મુખેથી કહેવડાવ્યેા. પછી મૃગાવતીને ખેલાવીને પ્રજાજનોને કહ્યું:
“ અહેા ! આ કન્યા મારા અંતઃપુરમાં રત્નરુપે પ્રગટ થઈ છે.
3
