________________
ભવ ૧૮ મે
૪૩
46
ત્રિપૃષ્ણ કુમાર દેવા વડે “ વાસુદેવ ’” તરીકે જાહેર થયો, એટલે એ સમસ્ત રાજા સહિત પાતનપુરમાં આવ્યો; નગરજનાએ આનંદ અને ઉત્સવપૂર્વક ઉચિત રીતે ભવ્ય સ્વાગત કરી, તેના નગરપ્રવેશ કરાવ્યેા. થોડોકાળ નગરમાં રહી, ચક્ર, છત્ર, ધનુષ્ય, મણિ, માળા, ગદા અને શંખ આ સાત રત્ના સહિત સૈન્ય લઈ વિજય કરવા ત્રિપૃષ્ણ વાસુદેવ નીકળ્યેા.
પ્રથમ ભરતા ક્ષેત્ર સાધ્યુ, પૂર્વે ન નમેલા રાજાઓને નમાવ્યા. અનેક કિંમતી ભેટ સ્વીકારતા, હારા મડલેશ્વર રાજાએથી અનુસરાતા એ અગ, વંગ, કૅલિગ આદિ દેશેામાં રાજાઓને સ્થાપી મગધ દેશમાં આવી પહેાંચ્યા. ત્યાં કોટિ પુરુષો ન ઉપાડી શકે, એવી એક મડ઼ાશિલા જોઈ. પેાતના ભુજાબળના ગથી તે શિલાને ડાબા હાથ વડે ઊંચે ઉપાડી, છત્રની જેમ પેાતાના માથા ઉપર ધારણ કરી. રાજાએ તેનું આવું અતુલ બળ જોઈ વિસ્મય પામ્યા. સહુ નગરજનોએ હ પૂર્વક જયનાદ કરી વાસુદેત્રને વધાવી લીધેા. આગળ ચાલતાં એણે દંડકારણ્યની ભૂમિમાં પ્રવેશ કર્યાં. થાડા દહાડા ત્યાં રહ્યો.
એકદા જયારે સેવકો ગાઢ નિદ્રામાં હતા, ત્યારે વાસુદેવ વેશ પરિવર્તન કરી, પેાતાના પિરવારમાં કાણુ કાણુ અનુકૂળ છે? અને પ્રતિકૂળ છે ? એની તપાસ કરવા નીકળ્યા. વનમાં આવતાં જ કોઈ દુઃખી માણસને આર્ત્તનદ સભળાયે. પેાતાની છાતી ઉપર રહેલ કૌસ્તુભ મણિના કિરણ વડે અંધકારના નાશ થતાં, વૃક્ષ સાથે ગાઢ બંધનથી બંધાયેલા એક પુરુષને જોયા. કાણે આવી સ્થિતિમાં મૂકયા ? એની પૃચ્છા કરી. પેાતાના ચક્ર વડે અંધ કાપી નાખ્યાં. સ્વસ્થ થતાં તે પુરુષ કહેવા લાગ્યા “ હે કૃપાળુ ! હું રત્નશેખર વિદ્યાધર છું. સિંહલરાજાની વિજયવતી નામે રુપ-ગુણુ–લાવણ્ય આદિ ગુણેથી સંપન્ન પુત્રીને પરણવા નીકળ્યા હતા. એટલામાં વાયુવેગ નામના મારા શત્રુ વિદ્યાધરે મારું સસ્વ લૂટી લઈ, ગાઢ રીતે ખંધનમાં નાખી, હું દુઃખથી મરણ પામુ એ હેતુવડે મારી આ સ્થિતિ કરી મૂકી છે.”
:
૪
