________________
અમાવાસ્યાની એ કાળી રાત ત્રિલેકગુરુ પરમાત્મા મહાવીરદેવની પહેલી અને છેલી બને ય દેશના ઈતિહાસના પાને વિશિષ્ટ રીતે નેંધાઈ છે.
પહેલી દેશના નિષ્ફળ ગઈ.
છેલી દેશના લગાતાર સોળ પ્રહર સુધી ચાલી. [૧] કેવલ્ય પામીને રાતેરાત પરમાત્મા જે અપાપાનગરી તરફ
પધાર્યા હતા અને જ્યાં અગિયાર વિને દીક્ષા આપીને ગણધર પદ ઉપર પ્રતિષ્ઠિત કરવામાં આવ્યા હતા તે જ અપાપાપુરીમાં પ્રભુ પધાર્યા. આ સમયે પિતાના અગિયાર ગણધરેમાંથી નવ ગૌતમ અને સુધર્મા ગણધર સિવાયના બધા નિર્વાણ પદ પામી ચૂક્યા હતા. અપાપામાં દેએ સમવસરણની રચના કરી પિતાના આયુબને અંત નજદીકમાં જાણીને પ્રભુએ છેલ્લી સુદીર્ઘ દેશના આપી. પ્રભુને સમવસરેલા જાણીને અપાપાને રાજા–પ્રભુને પરમ ભક્ત-હસ્તીપાળ પણ દેશના સાંભળવાને આવી ગયે હતે. ધર્માદિ ચાર પુરુષાર્થ ઉપર પ્રભુએ વિસ્તારથી
સમજણ આપી. [૨] ત્યાર બાદ હસ્તીપાળ રાજાએ વિનીતભાવે છેલી રાત્રે
આવેલાં આઠ બેઢંગા (વિચિત્ર) સ્વપ્નની વાત પ્રભુ સમક્ષ મૂકી. પ્રભુએ તે સ્વપ્નના ફળ વર્ણન દ્વારા પિતાના ધર્મ
શાસનની શું પરિસ્થિતિ થશે તેનું ધ્યાન કર્યું. [૩] ત્યાર બાદ ગણધર ભગવંત ગૌતમસ્વામીજીએ પ્રભુને ભાવિ
અવસર્પિણી આદિ કાળનું વર્ણન કરવા વિનંતી કરી.
