________________
ધન્ના અણગાર
[૧૫] જાગે છે ત્યારે કશું જ અસાધ્ય રહેતું નથી. પછી તે શું ન બની શકે? એ જ પ્રશ્ન બની રહે છે.
આટલે ઘેર તપ એ જ આ મહામુનિની વિશેષતા નથી, પરંતુ આવા તપમાં પણ તેઓ મહાક્ષમા, સહિષ્ણુતા અને મહાસંતેષના સ્વામી બન્યા છે એ તે એમની જબ્બરદસ્ત વિશેષતા છે. પરમાત્માએ પિતે તે દિવસે મગધેશ્વરને કહ્યું હતું કે, “ધન્ના નિત્ય ચડતે પરિણામે વતે છે. એમની શુભ ભાવધારાઓ નિત્ય વૃદ્ધિ પામતી જાય છે.”
ભગવંતના શિષ્ય તે હજારો! તેમાં ય મહાસંયમી ચૌદ હજાર! એ ચૌદ હજારમાં ય મૂર્ધન્ય સ્થાન પામેલા આ ધન્ના અણગાર! અહા ! આવા શ્રમણ શિરોમણિના તે દર્શનમાત્રથી આપણું પાપ સળગી ઊઠે!”
“ગુરુજી! મારી તે અક્કલ જ કામ કરતી નથી. બીજી બધી ધન વગેરેની મમતા ત્યાગી શકાય, એ તે સમજ્યા. પરંતુ જેની સાથે આત્મા એકરસ થઈ ગયું છે એ દેહનાં મમત્વ તે મોક્ષ મહારથીઓથી પણ દૂર થઈ ન શકે તેવાં છે તે આ દૂબળાપાતળા મુનિ શી રીતે એનું મમત્વ ત્યાગી શકયા?” અયે પૂછ્યું.
સ્મિત કરતાં સંજય ગંભીરભાવે બોલ્યા, “વત્સ! કેઈની ડે કુસ્તી કરવા માટે બળવાન દેહની જરૂર પડે, અને કોઈ મગધ જેવું રાજ્ય ચલાવવા માટે ભારે બુદ્ધિની જરૂર પડે પરંતુ આત્માના વિકાસ માટે તે બળવાન દેહ કે ભારે બુદ્ધિની કશી જરૂર નથી. દૂબળે ય આત્મવિકાસ પામી શકે. શરત માત્ર છે; સ્વચ્છ-શુદ્ધ બુદ્ધિની. ભલે પછી તે અત્યલ્પ હેય!”
ગુરુજી! એ કઈ શુદ્ધબુદ્ધિ?” અજયે પૂછ્યું. “વત્સ! આત્મા અને દેહ ભિન્ન છે એ શુદ્ધબુદ્ધિ. જેને
