________________
[૪] શ્રેષ્ઠીપુત્ર અનાથી
સૂર્યનારાયણ હજી હમણાં જ પ્રગટ થયા હતા. મગધરાજ અશ્વારૂઢ થઈને ફરવા નીકળ્યા હતા.
ફરતાં ફરતાં એક ઉદ્યાનમાં આવી ચડ્યા. એકાએક એમની નજર વૃક્ષ નીચે રહેલા એક ધ્યાનસ્થ મુનિ ઉપર પડી.
ભવનમાં પ્રવેશેલે માણસ સાધુ બની જાય ! કેવી તેજસ્વી મુખાકિત! કેવું ભવ્ય લલાટ ! નમણી આંખે! અણિયાળું નાક! માંસલ દેહ! વિશાલ વક્ષસ્થળ !
કઈ પ્રેમિકાએ દગો દીધે હશે? વેપારમાં ફટકો પડ્યો હશે? માતાપિતાએ તિરસ્કાર્યો હશે? નક્કી, આને જગતમાં એવી કઈ દુઃખદ ઘટના પામી હશે જેના પરિણામે એણે સાધુ બનવાનું પસંદ કર્યું હોય! મુનિની નજદીકમાં જ ઘોડાને ઊભે રાખી મગધરાજ એની મુખાકૃતિ જોતાં તરેહ તરેહની કલ્પનાના ઘોડાઓ દોડાવતા હતા.
ત્યાં ધ્યાનસ્થ મુનિની આંખ ઊઘડી ! મગધરાજે નમસ્કાર કર્યો. મુનિએ ધર્મલાભ” કહ્યો.
મુનિવર મગધરાજ બેલ્યા, “પૂછડ્યા વિના નથી રહી શક્ત કે ફાટફાટ યૌવનકાળમાં આપે સંસારનાં સુખ કેમ ત્યાગ્યાં? આપની દેહલતાનું સૌષ્ઠવ કહે છે કે આપ કઈ સામાન્ય જન તે ન જ હતા. તે પછી એવું તે કયું દુઃખનું વાદળ તૂટી પડ્યું કે જેણે આપના સુખી સંસારને ખારો ખાટ કરી નાખે !”
આ જ વખતે અય-સંજયની જોડલી ફરતી ફરતી ત્યાં આવી ચડી હતી. મગધરાજે જોઈને બે ય ત્યાં જ થંભી ગયા.
