________________
૧૮
આમલકી ક્રીડા
પંચધાવથી ઉછરતા વધુ માનકુમાર શુકલ પક્ષના ચંદ્રની જેમ દિનપ્રતિદિન વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યા. માતાપિતાએ રાજકુમારને ચેાગ્ય વાતાવરણમાં તેમને રાખ્યા હતા. વિનય, વિવેક અને વીરતાથી વિભૂષિત વધમાન પૂર્વભવની પુણ્યપ્રકૃતિને લીધે સૌને પ્રિય થઈ પડ્યા હતા. એક વાર તેએ! પેાતાના મિત્રો સાથે ‘આમલકી ક્રીડા’ કરતા હતા. આ ક્રીડામાં દૂર ફેંકાયેલા લાકડાનેા એક નાનેા દડા દાવવાળે લેવા જાય. તેટલીવારમાં બધાએ ઝાડ પર ચડી જવાનુ હતુ. જેએ એ રીતે ઝાડ પર ચડી ન શકે અને દાવવાળાને હાથે પકડાઈ જાય, તેના પર દાવ આવતા. દડા ફેંકાતા દાવવાળા તેને લેવાને દોડયા એટલે બધા બાળકેા એક પછી એક જીદ' જુદું' ઝાડ પસ’દ કરીને તેના પર ચડી જવા લાગ્યા. વધુ માનકુમારે પણ એક ઝાડ પસંદ કર્યું, પણ પાસે જઈ જુએ છે તે તેના મૂળમાં એક ઝેરી સાપ પડેલા હતા. વમાને જરા પણ ડર્યાં વિના સને પકડી લીધે। અને થાડે દૂર મૂકી દીધા. કુમારેને જ્યારે આ વાતની ખબર પડી ત્યારે તેઓ વીરના ભારાભાર વખાણ કરવા
લાગ્યા.
વિદ્યાધ્યયન
પ્રભુ આઠ વરસના થયા એટલે પિતાએ તેમને અભ્યાસ કરાવવા માટે નિશાળે મૂકવાના વિચાર કર્યાં. તે વખતે ઇંદ્રનું સિંહાસન કંપાયમાન થયું એટલે ઈંદ્ર અવધિજ્ઞાનથી પ્રભુના માતાપિતાની અદ્ભુત સરલતા જાણી અને ‘અરે શું સજ્ઞ પ્રભુને શિષ્યપણું હાય ?’ એમ વિચારી તત્કાળ ત્યાં આવ્યેા. પ્રભુને નિશાળે લઈ જવામાં આવ્યા. ઇંદ્રે પ્રભુને ઉપાધ્યાયના આસન પર બેસાડ્યા. પછી પ્રણામ કરી પ્રાથના કરી એટલે પ્રભુએ શબ્દપારાયણ (વ્યાકરણ) કહી ખતાળ્યું. એ શબ્દાનુશાસન ભગવંતે ઇંદ્રને કહ્યું એટલે તે લોકમાં અંદ્ર વ્યાકરણ તરીકે પ્રખ્યાત થયું.
