________________
૨૬૦
Bercepereredere Ricercars
સીતાને કલંક....ભાગ-૪
સ્ત્રીઓએ કોઈપણ સંયોગોમાં પોતાના કર્તવ્યને ભુલવું જોઈએ નહિ અને પતિના કલ્યાણની પૂરતી કાળજી રાખવી જોઇએ, એમ માસતી શ્રીમતી સીતાજીનો આ સંદેશો પણ સૂચવી રહયો છે. આજના સંયોગોમાં આ વાત રચવી ઘણી મુશ્કેલ છે, બહુ જ થોડી સ્ત્રીઓને આ વાત રૂચે એ સંભવિત છે, પણ કલ્યાણની કામનાવાળી દરેક સ્ત્રીએ આ વાતને અપનાવી લેવી એ જ શ્રેયસ્કર છે.
શુભાશુભ કર્મોના વિવેકપૂર્વકનો વિચાર મહાસતી શ્રીમતી સીતાજીએ શ્રી રામચન્દ્રજીને ઉપાલંભના શબ્દો જણાવીને જેમ તેમના કર્તવ્યનો ખ્યાલ આપ્યો છે, તેમ તે મહાસતીએ પોતાના ભાગ્યદોષને પણ, વિચાર્યો જ છે. શુભાશુભ કર્મનો વિવેકપૂર્વક્તો વિચાર આત્માને ઉન્મત્ત અને હતાશ બનતાં બચાવી લે છે એ વિચાર દોષિત પ્રતિ પણ દયાળુ બનાવનારો છે ગમે તેવી તક્લીફમાં મૂક્વાર પણ આત્મા તરફ એ વિચારના યોગે દુર્ભાવ જન્મતો નથી. ખરાબમાં ખરાબ સ્થિતિ વેળાએ પણ એ વિચાર, આત્માને ખોટી ગભરામણમાંથી બચાવી લે છે અને આપત્તિને સમભાવે સહવાનું સામર્થ્ય સમર્પે છે. એ વિચાર તો મોક્ષની અભિલાષોને પણ સતેજ બનાવનારો છે. મોક્ષની સાધનામાં, એ વિચાર આત્માને ખૂબ જ ઉત્સાહિત બનાવી શકે છે. દુ:ખભરી સ્થિતિમાં પણ આત્મિક સુખનો અનુભવ કરવાને માટે, આ વિચાર ખૂબ જ સહાયક નિવડે છે. પૌદ્ગલિક સુખની વિપુલ સામગ્રી મળી હોય, તેવા સમયે પણ આ વિચાર આત્માને વિરાગભાવમાં રમતો બનાવી શકે છે. શ્રીમતી સીતાજીએ શ્રી રામચન્દ્રજીને કહેવડાવેલા સંદેશામાંથી આ બોધપાઠ પણ લઈ શકાય તેમ છે. આફત દેનારને પણ દોષ દેવા તત્પર નહિ બનતાં પોતાના દુષ્કર્મને દોષ દેવો, એ સામાન્ય વસ્તુ નથી. પોતાના દુષ્કર્મને ઘષ દેવો, એ પોતાના આત્માને જ દોષ દેવા બરાબર છે અને જે આત્માઓ એ રીતે પોતાના દોષને સમજી શકે છે, તેઓ પોતાના આત્માને સર્વથા ઘેષરહિત બનાવી દેવાને માટે, સારી રીતે ઉજમાલ પણ બની શકે છે. અને પોતાના આત્માને સર્વથા દોષરહિત બનાવવાની ભાવનાથી પ્રેરાઈને દોષરહિત
