________________
ન્યાયપ્રિયરાજાઓ પુરમહત્તરો
એ કાળ એવો હતો કે રાજા-પ્રજા વચ્ચે પિતા-પુત્ર જેવા વત્સલ-ભક્તિના ભાવ હતાં. એથી રાજાઓ પોતાની ન્યાયપ્રિયતાને જાળવી રાખવા નગરચર્યા–પર પોતાની નજર પણ રાખતા હતાં ને નગરના શ્રેષ્ઠ મનુષ્યોને પુરમહત્તર તરીકે નિયુક્ત કરી સારા-નરસા સમાચારોથી વાકેફ રહેતાં હતાં.
શ્રી રામચન્દ્રજીએ પણ વિજય આદિ આઠ પુરમહત્તરોની નિયુક્તિ કરેલી હતી. મહાસતી સીતાદેવીના પાપનો ઉદય આવવાની પૂર્વ તૈયારી છે, એથી વિજય આદિ વિચારકો પણ ખોટી વાતોથી કેવા પ્રભાવિત થયા છે અને કેવી કુયુક્તિઓ દ્વારા વાતની રજૂઆત કરે છે, તે જોવા જેવું છે.
આખા પ્રસંગ-વર્ણનમાં તરી આવતી શ્રી રામચન્દ્રજીની ઉત્તમતા, ઉદારતા અને ન્યાયપ્રિયતા નોંધપાત્ર છે. તો મોભાનું સ્થાન શોભાવનારાઓમાં જોઈતી વિવેકશીલતા કેટલી મહત્ત્વની છે તે પણ સમજવા જેવું છે.
૧૫૫
