________________
૨૮૮
એટલે જંગલમાં જ રહ્યા, ત્યાં ફુલફળાદિ ખાતા હતા અને આદિનાથ ભગવાનનું ધ્યાન ધરતા હતા. ત્યારથી ભૂતલમાં વનમાં વસનારા, જટાને ધરનારા અને કંદફલાદિનો આહર કરનારા તાપસોનો માર્ગ પ્રવર્તો.
TraQec 2012))??c
કુલંકર અને શ્રુતિરતિ તરીકે કેવળજ્ઞાની પરમર્ષિ, શ્રી રામચંદ્રજીના પ્રશ્નના ઉત્તરરૂપે શ્રી ભરતજીના અને ભુવનાલંકાર હાથીના પૂર્વભવની વાત અહીં શરૂ કરે છે. આ ચારહજાર રાજા એમાં પ્રલ્હાદન અને સુપ્રભ નામના રાજાઓના ચંદ્રોદય અને સુરોદય નામના પુત્રો પણ હતા. તે બંનેએ ત્યાંથી મરીને ઘણો કાળ ભવભ્રમણ કર્યું. પછી ચંદ્રોદય ગજપુર નગરના હરિમતિ રાજાની ચંદ્રલેખા નામની રાણીથી કુલંકર નામે દીકરો થયો અને સુરોદય એ જ નગરમાં વિશ્વભૂતિ નામના બ્રાહ્મણની અગ્નિકુડા નામની સ્ત્રીથી શ્રુતિરતિ નામનો દીકરો થયો. એક થયો રાજાનો દીકરો અને એક થયો બ્રાહ્મણનો દીકરો.
અનુક્રમે કુલંકર રાજા થયો. એક વખત તે તાપસના આશ્રમમાં તો હતો, ત્યાં માર્ગમાં મળેલા શ્રી અભિનંદન નામના અવધિજ્ઞાની મુનિએ એને કહ્યું કે, ‘હે રાજા ! તું જેને વંદન કરવા જાય છે, તે તાપસો પંચાગ્નિ સાધે છે, તેમાં દહન કરવાને આવેલા કાષ્ઠમાં એક સર્પ છે અને તે પૂર્વભવમાં ક્ષેમંકર નામનો તારો પિતાનો પિતા હતો; માટે તું ત્યાં જા, એ કાષ્ઠમાંથી યતનાપૂર્વક સર્પને બહાર કઢાવી સર્પના પ્રાણની રક્ષા કર !' એક તો સર્પના પ્રાણ બચે અને રાજા જેને માને છે એ માર્ગની અયોગ્યતા સિદ્ધ થાય, માટે અવધિજ્ઞાની મુનિવરે આ પ્રમાણે કહ્યું. અવધિજ્ઞાની અભિનંદન મુનિવરનું આ કથન સાંભળીને રાજા તો આકુળવ્યાકુળ થઇ ગયો. મુનિ કાષ્ઠમાં પડેલા સર્પને તથા પૂર્વભવને જાણે એ જાણી વિસ્મય પણ પામ્યો. આ પછી તરતજ ત્યાંથી તે તાપસ પાસે ગયો અને કાષ્ઠ કઢાવી, ફડાવી, તેણે સર્પની રક્ષા કરી.
