________________
અને રાગી વચ્ચે ખેંચાખેંચી થયા વિના રહે નહિ. એ ખેંચાખેંચમાં રાગી બળવાન હોય તો ભડાકો થાય, અવાજ થાય અને તણખા પણ ઉડે. આજુબાજુ ઘાસ અને ઘાસલેટના ડબ્બા હોય તો સળગે. વિરાગીની સાથે ફક્ત તેના રાગીઓની જ લડત હોય તો તો બળવાન જીતે અને મામલાનો અંત આવે, પણ આજે તો વચ્ચે ઘાસ અને ઘાસલેટના ડબ્બા ઘણા આવી જાય છે. પહેલાં તણખાઓથી એ સળગે છે અને પછી બધે લાહા લગાડે છે. વર્તમાનકાળમાં જે લાહા લાગી છે તે પ્રતાપ એવા પાપાત્માઓનો જ છે.
કોઇ કાળ એવો નહોતો કે જ્યારે વિરાગી જાય ત્યારે રાગીની આંખમાંથી આસું ન ખરે અને કશી પણ ખેંચ-પકડ ન થાય. એવું ન થયું હોય તો એ ભાગ્યે જ. એવા દાખલા ગણત્રીનાં. શ્રી તીર્થંકરદેવ જેવા પણ જ્યારે દીક્ષા લેવાને તૈયાર થાય છે ત્યારે પણ ઘણાને આંસુ આવે છે. ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા નંદિવર્ધનની માંગણીથી મહાન અનર્થને અટકાવવા પૂરતા જ ઉચિત ક્રિયા તરીકે પોતાના અભિગ્રહની પૂર્ણાહૂતિ બાદ બે વરસ સંસારમાં રહ્યા, તે છતાં પણ જ્યારે તે તારક દીક્ષા લેવા સજ્જ થયા ત્યારે નંદિવર્ધન રડ્યા છે. પર્યુષણપર્વમાં શ્રી કલ્પસૂત્ર સાંભળનારાઓને નંદિવર્ધને કરેલા વિલાપની ખબર હશે ? પંચમુષ્ઠિ લોચ કરીને, સામાયિક ઉચ્ચારીને, અનુમતિ માગી ભગવાને જ્યારે ચાલવા માંડ્યું ત્યારે નંદિવર્ધને કારમો વિલાપ કર્યો છે.
‘ત્વયા વિના વીર ! વયં વ્રનામો ? ગૃહેડઘુના શુન્યવનોવમાને '' આ તો ઘણાને યાદ હશે. ‘હે વીર ! તારા વિના અમે ઘેર શી રીતે જઇએ ? કારણ કે તારા વિનાનું ઘર તો સૂના જંગલ જેવું બની ગયું છે.' એવો પોકાર કરી કરીને નંદિવર્ધન રડ્યા છે, પણ ભગવાને પાછું વાળીને જોયું પણ નથી. પાછું જુએ એટલે ઘટતો તો મોહ વધી જ જાય. નંદિવર્ધન જ એ વખતે રડ્યા છે, એમ પણ નથી. દીક્ષિત થવા સજ્જ થયેલા ભગવાનને શીખામણ દેનારી વૃદ્ધાઓએ ય રડતાં રડતાં જ શીખામણ દીધી છે. એ વખતે ભગવાનને શિબિકામાંથી કોઈ ઉતારતું પણ નથી. મોહ એ ચીજ ભયંકર છે.
લાયકાત મુજબની આજ્ઞા...૧
૨૪૧
