________________
દેશયળ અયોધ્યભાગ-૫
૧૯૮ ચૂકે તેમજ સામાની ભૂલને ઉદારતાથી ખમી ખાય, તો પરિણામે ભૂલ
કરનારને પ્રાય: પસ્તાવો થયા વિના પણ રહે નહિ. આજે આનાથી વિપરીત દશા થઈ ગઈ છે અને એથી જ આંખમાંથી અમી સૂકાઈ ગયું છે, તેમજ ઝેરીલી ઈર્ષ્યા આવી ગઈ છે. એક ભૂલ કરી એટલે સામો ભૂલ કરે અને પછી ભૂલ કરનાર વધારે ભૂલો કરે એટલે સામો પણ નફ્ફટ બને એ આજે બની રહ્યાં છે. પારકી ફરજની જેટલી ચિંતા છે, તેટલી પોતાની ફરજની ચિંતા હોત તો તમારો સંસાર આવો રેઢીયાળ ન હોત ! ઉત્તમ આચારો અને ઉત્તમ વિચારો આજના આર્ય ગણતા સંસારમાં સ્વપ્નવત્ બની ગયા છે. કારણકે પોતાની ફરજ તરફ બેદરકારી આવી અને સામો તેની ફરજ અદા ન કરે, ભૂલે તો તે ખમવાને બદલે તેને પાયમાલ કરવાની વૃત્તિ આવી ! કલ્યાણ સાધવું હોય તો સામો ફરજ બજાવે છે કે નહિ તેના ઉપર કેન્દ્રિત બનેલી દૃષ્ટિને મારી ફરજ શી અને મારે ગમે તે ભોગે મારી ફરજ અદા કરવી જ જોઈએ એ પ્રકારના ધ્યેય ઉપર કેન્દ્રિત થવાને માટે પ્રયત્નશીલ બનો !
શ્રી દશરથ મહારાજના કુટુંબની ઉત્તમતા શ્રી દશરથના કુટુંબમાં આ ઉત્તમતા હતી, માટે જ એનાં વખાણ થાય છે. એ ઉત્તમતા ન હોત તો ત્યાં હોળીઓ સળગ્યા વિના રહેત નહિ પણ આખું કુટુંબ સુસંસ્કારી છે.
સભા કેકેયી જેવી અધમ સ્ત્રી પણ એ જ કુટુંબમાં હતી ને ?
પૂજયશ્રી : કૈકેયીએ ભૂલ કરી, જે કર્યું તે ઠીક ન કર્યું, એ બરાબર છે પણ કૈકેયી અધમ સ્ત્રી હતી એમ કહેવું તે ખોટું છે. કૈકેયીએ જે સંયોગોની વચ્ચે માંગણી કરી છે તે સંયોગો જાગ્યા, સમજ્યા વિના અને વિચાર્યા વિના અધમતાનો ઈલ્કાબ આપી દેવાની ઉતાવળ કરવી એ પણ એક અધમ પ્રવૃત્તિ છે. એટલી એક માંગણી માત્રથી જ કેકેયીને અધમ ગણવી હોય તો તો આજના લગભગ આખાય સંસારને અધમ કહેવો પડશે.
સભા કૈકેયીએ અધમતા નહોતી કરી?
