________________
તમે જાણો છે કે કામરસિક આત્માઓ વસંતોત્સવમાં વિવિધ પ્રકારની કામક્રિડાઓ કરે છે. કામક્રિડાનું દર્શન એ એવી વસ્તુ છે કે આત્માને ભાન ભૂલતા વાર ન લાગે. ચકલી ચકલાના યુગલને કામક્રીડા કરતું જોઈને લક્ષ્મણા સાધ્વીને ક્ષણવાર કયો વિચાર આવ્યો હતો ? અનંતજ્ઞાની શ્રી ક્લેિશ્વરદેવોને વેદોદય નહિ એટલે તેમને શી ખબર પડે ? આ જાતનો વિચાર આવી ગયો. પછી ભૂલનો ખ્યાલ આવ્યો, પણ એકવાર તો દુષ્ટ વિચાર આવી ગયો.
અહીં પણ એવું બને છે કે, વસંતોત્સવમાં નંદિઘોષ નામનો રાજા, પોતાની ઈન્દુમુખી નામની રાણીની સાથે ક્રીડા કરી રહ્યો છે અને એ દશ્ય કૌશામ્બીમાં પધારેલા પ્રથમ અને પશ્ચિમ નામના મુનિઓના જોવામાં આવે છે. આ દશ્ય જોવાથી પશ્ચિમ મુનિના હદય ઉપર ઘણી જ કારમી અસર થાય છે. કર્મની ગતિ જ વિચિત્ર છે. આત્માને સંયોગ પામીને ઉંઘે રસ્તે ચઢી જતા વાર લાગતી નથી. આથી જ્ઞાનીઓ ફરમાવે છે કે, કલ્યાણના અર્થીઓએ સઘ દુવિચારોને પેદા કરનારા સંયોગોથી જ બચવાને માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું જરૂરી છે.
વસંતોત્સવમાં રાજાને રાણી સાથે ક્રીડા કરતો જોઈને પશ્ચિમ મુનિએ નિયાણ ક્યું કે, “આ તપશ્ચર્યાના યોગે આ રાજા-રાણીનો હું આવો જ ક્રીડા કરવામાં તત્પર પુત્ર થાઉં !”
અત્યારે આત્મા ભાન ભૂલ્યો છે. ક્રીડા કરવાની તીવ્રાભિલાષા પ્રગટી છે. એ વિના આવું નિયાણું કરે ? કેવું? આજ રાજા-રાણીનો હું પુત્ર થાઉં એટલું જ નહિ, પણ આવો જ ક્રીડાપરાયણ હું થાઉં ! કયાં સંયમ અને કયાં નિયાણું ? બીજા સાધુઓને પશ્ચિમ મુનિના આવા નિયાણાની ખબર પડી, એટલે તેમણે પશ્ચિમ મુનિને ઘણા ઘણા સમજાવ્યા, વા, પણ તે માન્યા નહિ.
સ્વજનોનું મરણ, પાછળનાઓને ચેતવે છે.
