________________
રહ્યા છે. અને સુસાધુઓની ભાંડાઈ કહી રહ્યા છે. પોતાની જાત ઉપર કલંક આવે ત્યારે સુસાધુ તેને કર્મક્ષયનું કારણ માને. પણ જ્યારે આ રીતે કુસાધુતા પોષાય અને સુસાધુતા શોષાય ત્યારે તો કોઈ પણ શક્તિસંપન્ન સુસાધુ મૌન રહી શકે જ નહિ. સુસાધુઓ ઉપર દુક્લો ગમે તેટલાં જુઠ્ઠાં કલંકો ઓઢાડે તેથી સુસાધુઓને શું નુક્શાન થવાનું? દુર્જનો એમ ન કરે તો બીજું કરે પણ શું? પાલકે ક્વો પ્રપંચ કર્યો ? પોતે શસ્ત્રો ઘટ્યાં અને દંડક રાજાને તદ્દન ઉંધી વાત સમજાવી. આજે આવા દુર્જનો તમને ભેટી જાય તો સાવધાન રહેજો !
રાજાને વિષાદ આ પછે જે બન્યું તેનું વર્ણન કરતાં કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવાન્ શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે કે
“તતશ્યારબ્રાનયદ્રાના, મુનિસ્થાના સર્વતઃ चित्राण्यस्त्राण्यपश्यच्च, विषाद च परं ययौ ॥११॥"
પાલકે રાજાના મગજમાં ખોટી વાત ભરાવી દીધી. એટલે તે પછ રાજાએ જ્યાં શ્રી ક્કકસૂરિવર આદિ મુનિવરો બિરાજ્યા હતા તે સ્થાનોને બધી બાજુથી ખોઘવ્યાં. અને વિચિત્ર એવાં શસ્ત્રોને જોયાં. આથી તે વિષાદને ! પામ્યો.”
રાજા દંડકનો અવિચારી આદેશ આટલો પુરાવો મળ્યા પછી પણ દંડક રાજાની ફરજ એ હતી કે, એણે તપાસ કરવી જોઈએ. સુરાજનીતિ એ કહેવાય છે કે, સો ગુન્હેગાર છટકી જાય તે બને, પણ એક બિનગુન્હેગારને શિક્ષા નહિ થવી જોઈએ. વળી દુન્યવી દૃષ્ટિએ પ્રજાપાલક રાજા તે જ કહેવાય કે, જે સ્વ-પરના હિત માટે દુષ્ટોને દંડે અને સ ક્નોનું સંરક્ષણ કરે. આમાં આરોપી તરીકે કોણ છે? મહાપુરુષો, તેમાં ય તેઓના નાયક શ્રી ક્કકસૂરિવર તો રાજાના પૂર્વાવસ્થાના સાળા છે. આવી સ્થિતિમાં એક મંત્રીના વચન ઉપર વિશ્વાસ મૂકે, આરોપીને શું પૂછ્યા વિના શિક્ષા કરવાનો હુકમ કરવો, એ શું વ્યાજબી છે? નહિ જ! પરંતુ
રાજા દંડક દંડકારણ્ય જટાયુપક્ષી...૦
