________________
રાજા દંડક દંડકારણ્ય
જટાયુપક્ષી.
શ્રી રામચન્દ્રજી આદિ ક્રમે કરીને દંડકારણ્યમાં પ્રવેશ્યા ત્યાં મહાગિરિની ગુફાને જ ઘર બનાવીને રોકાયા. એકવાર ત્યાં ચારણ શ્રમણ મહાત્માઓ બે મહિનાના ઉપવાસના પારણે પધાર્યા. મહાત્માનું પારણું થતાં રત્નવૃષ્ટિ અને સુગંધીજળની વૃષ્ટિ થઈ, રત્નજટી વિદ્યાધર અને દેવો આવ્યા. ગંધ નામનું પક્ષી પણ આવ્યું. મહાત્માની ધર્મદેશના થઈ, પ્રશ્નોના ઉત્તરો અપાયા. તેમાંથી આ દંડકારણ્યનો ઇતિહાસ પ્રગટ થયો.
રાજા દંડકના નામથી જ આ દંડકારણ્ય બનેલું અને તે જ આ ગંધપક્ષીનો જીવ છે વિગેરે વાતો થઈ, તે જ જટાયુ પક્ષી કહેવાયું શ્રી રામચન્દ્રજી આદિએ પોતાના સાધર્મિક તરીકે સ્વીકાર્યું આદિ રોમહર્ષક વિવરણથી આ પ્રકરણ મિથ્યાત્વ નાસ્તિકતા, અહંકાર અને અવશ્યભાવીના અક્રૂરપણાની ચિત્ર-વિચિત્ર વાતો દ્વારા આગવી જ ભાત પાડી રહ્યું છે. જે ચિંતનપૂર્વક વાંચવાથી જ માણી શકાશે.
૧૪૩
