Page Text
________________
૧૪૬
પાતંજલયોગસૂત્ર ભાગ-૧ | સાધનપાદ | સૂત્ર-૫-૬-૭-૮-૯ની ઉપા. મ.સા.ની ટિપ્પણી
સારાંશ :
પાતંજલમતાનુસાર પાંચ પ્રકારના ક્લેશો
અવિદ્યા
અસ્મિતા
રાગ
અભિનિવેશ
પ્રસુખ તનું વિચ્છિન્ન ઉદાર
પ્રસુપ્ત તનુ વિચ્છિન્ન ઉદાર
પ્રસુપ્ત તનુ વિચ્છિન્ન ઉદાર
પ્રસુપ્ત તનું વિચ્છિન્ન ઉદાર અવિદ્યા પ્રસુપ્ત, તન, વિચ્છિન્ન અને ઉદાર એવી અસ્મિતાનું ક્ષેત્ર=મૂળ. - અવિદ્યા પ્રમુખ, તન, વિચ્છિન્ન અને ઉદાર એવા રાગનું ક્ષેત્ર=મૂળ. - અવિદ્યા પ્રમુખ, તન, વિચ્છિન્ન અને ઉદાર એવા શ્રેષનું ક્ષેત્ર=મૂળ. કે અવિદ્યા પ્રમુખ, તન, વિચ્છિન્ન અને ઉદાર એવા અભિનિવેશનું ક્ષેત્ર=મૂળ. પાતંજલયોગસૂત્ર ૨-૫/૬૦/૮૯ ઉપર પૂજ્ય ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજની ટિપ્પણરૂપ વ્યાખ્યા : ___ [य.] व्याख्या-अत्राविद्या स्थानाङ्गोक्तं दशविधं मिथ्यात्वमेव । अस्मिताया अदृश्ये दृगारोपरूपत्वे चान्तर्भावः, (अस्मिताया अपि दृश्ये दृशि वा दगारोपरूपत्वे मिथ्यात्वे एवान्तर्भाव आरोपानङ्गीकारं कृत्वा) बौद्धदृश्यदृगैक्यापत्तिस्वीकारे तु दृष्टिवादसृष्टिवादापत्तिः, अहङ्कारममकारबीजरूपत्वे तु रागद्वेषान्तर्भाव इति, रागद्वेषौ कषायभेदा एव अभिनिवेशश्चोदाहृतोऽर्थतो भयसञ्जात्मक एव, स च सज्ञान्तरोपलक्षणम्, विदुषोऽपि भय इवाहारादावप्यभिनिवेशदर्शनात्, केवलं विदुषा(षोऽ)प्रमत्ततादशायां दशसञ्जाविष्कम्भणे न कश्चिदयमभिनिवेशः, सज्ञा च मोहाभिनिवेशः, सज्ञा च मोहाभिव्यक्तं चैतन्यमिति सर्वेऽपि क्लेशा मोहप्रकृत्युदयजभाव एव, अत एव क्लेशक्षये कैवल्यसिद्धिः, मोहक्षयस्य तद्धेतुत्वात् इति पारमर्षरहस्यम् ॥
તથા દ્રારા પર્વે વીન્તવ: આ પ્રમાણે પાઠ છે ત્યાં મિતીયા પ દૃશ્ય દ્રષ્ટિ વી ટ્રાર પરત્વે મિથ્યાત્વે વાસ્તવ માપનારું સ્વી પાઠની સંભાવના છે. અર્થ :
ત્ર .... તિ, અહીંપાતંજલમતાનુસાર પાંચ પ્રકારના ક્લેશોનું સ્વરૂપ બતાવ્યું એમાં, અવિદ્યા
| SR No. | 022735 |
| Book Title | Patanjalyog Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 310 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 27 MB |