________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
આયુષ્યનો ક્ષય થાય તો તે સુખો જન્માંત૨માં સાથે આવતાં નથી, માટે અનિત્ય છે. વળી, નાશ પામવાના ભયથી જીવ તેના રક્ષણાદિમાં યત્ન કરે છે તેથી ઘણા પ્રકારના ભયોથી યુક્ત સંસારનું સુખ છે. વળી, ઇચ્છાથી સુખ થાય છે, જો તે ભોગના સુખની ઇચ્છા ન હોય તો સુખ થતું નથી, તેથી ઇચ્છારૂપ વિહ્વળતાથી યુક્ત છે, પરાધીન છે; કેમ કે શરીર અને બાહ્ય સામગ્રીને આધીન છે. માટે અસાર છે. જ્યારે પ્રશમસુખ નિત્ય, ભય વગરનું અને આત્મામાં સ્વભાવિક રહેનારું છે. માટે તેમાં યત્ન કરવો જોઈએ. II૧૫૨-૧૫૩॥
શ્લોક ઃ
७५
निर्वाहकत्वमुक्तं, प्रकृतिगतेर्यत्पुनः कदन्नस्य । कादाचित्कतया मत्परमान्नस्याऽतथात्वं च ।। १५४।।
तदपि न युक्तमपथ्यं, निर्वाहे न पटु यत्कदन्नं ते । मम तु न कादाचित्कं, वीर्योल्लासेन परमान्नम् ।।१५५ ।।
વુમમ્ ।।
શ્લોકાર્થ ઃ
વળી, કદાની પ્રકૃતિની પ્રાપ્તિ હોવાથી જે નિર્વાહકપણું કહેવાયું=દ્રમક વડે કહેવાયું. અને મારા પરમાન્નનું કાદાચિત્કપણું હોવાને કારણે=શ્રમથી ક્યારેક પ્રાપ્ત થાય તેવું હોવાને કારણે, અતથાપણું છે=નિર્વાહકપણું નથી, તે પણ યુક્ત નથી, જે કારણથી અપથ્ય એવું કદન્ન તારા નિર્વાહમાં પટુ નથી=સમર્થ નથી. વળી વીર્યઉલ્લાસથી મારું પરમાન્ન કાદાચિત્ક નથી.
દ્રમકે કહેલું કે મારું કદન્ન મારી પ્રકૃતિ થઈ ગઈ છે તેથી સુખપૂર્વક તે કદન્નથી જીવી શકું છું આથી જ ભોગવિલાસમાં પ્રવૃત્ત શ્રાવક પણ સ્વસ્થતાથી દિવસ પસાર કરી શકે છે. અને ગુરુએ આપેલું પરમાત્ર કાદાચિત્ક હોવાને કારણે સદા નિર્વાહક નથી; કેમ કે ગુરુ જ્યારે ઉપદેશ આપે છે ત્યારે કંઈક વીર્યોલ્લાસ થાય છે ત્યારે અસંગભાવને અભિમુખ ચિત્ત બને છે તોપણ સતત તે રહેતુ નથી માટે તે નિર્વાહક નથી. તેને ગુરુ કહે છે આ વચન પણ તારું
