________________
દ્વિતીય સ્તબક/શ્લોક-૨૩૮, ૨૩૯-૨૪૦
૧૧૭ અભિપ્રાયથી પણ મારી યોગ્યતાનો નિર્ણય કરવો જોઈએ; કેમ કે પોતાની બુદ્ધિરૂપ અને પ્રાજ્ઞ પુરુષ એવા ગુરુની બુદ્ધિરૂપ વિચારથી રક્ષણ કરાયેલું સર્વ સંગના ત્યાગરૂપ કાર્ય સ્વરૂપ વૃક્ષ ક્યારેય વિકારને પામતું નથી સ્વપ્રજ્ઞાથી પોતાની યોગ્યતાનો નિર્ણય થયો છે અને ગુરુને પણ પોતાની યોગ્યતાને જોઈને સંયમને યોગ્ય છે તેવો નિર્ણય થયો છે તેથી સર્વ સંગના ત્યાગરૂપ કાર્ય અવશ્ય નિર્લેપ પરિણતિને પ્રગટ કરવા સમર્થ બને છે. પરંતુ વિપરીત ફલવાળું થતું નથી. ર૩૮ શ્લોક :निजनिश्चयप्रदर्शनपूर्वं पृष्टोऽथ धर्मबोधकरः । योग्यत्वं गीतार्थः, सह पर्यालोच्य जानानः ।।२३९ ।। अत्याजयत् कदनं, विमोचयंस्तं समस्तसङ्गेभ्यः ।
अक्षालयच्च भाजनमाजन्मालोचनासलिलैः ।।२४०।। શ્લોકાર્થ :
હવે પોતાના નિશ્ચયના પ્રદર્શનપૂર્વક ધર્મબોધકર પુછાયા, ગીતાથની સાથે પર્યાલોચન કરીને યોગત્વને જાણતા સમસ્ત સંગોથી તેને છોડાવતા એવા ધર્મબોધકરે કદન્નનો ત્યાગ કરાવ્યો, અને આજન્મના આલોચનરૂપી પાણીથી ભાજન ધોયું.
પ્રસ્તુત જીવ પોતાની સ્વબુદ્ધિથી અને ભગવાનની આજ્ઞાના આલોચનથી પોતાની યોગ્યતાનો નિર્ણય કરીને હું સર્વ સંગનો ત્યાગ કરવા તત્પર થયો છું તેથી મારે શું કરવું જોઈએ એ પ્રકારે ધર્મબોધકરને પૂછે છે. ધર્મબોધકર ગુરુ તેની યોગ્યતાને જાણી શકે છે તોપણ સર્વ સંગનો ત્યાગ ભાવથી અતિદુષ્કર છે તેથી પ્રસ્તુત જીવની પ્રકૃતિના બોધપૂર્વક ગીતાર્થોની સાથે પર્યાલોચન કરે છે કે સર્વ સંગનો ત્યાગ કર્યા પછી આ જીવ સંયમની વૃદ્ધિને અનુકૂળ યત્ન કરી શકશે કે નહીં. સર્વ ગીતાર્થોના વચનથી તેની યોગ્યતાનો નિર્ણય કરીને સુગુરુ સંસારના સર્વ સંબંધરૂપ કદન્નનો ત્યાગ કરાવે છે. ધર્મ ઉપકરણ સિવાય દેહ, સ્વજન, કુટુંબરૂપ સર્વ સંગનો ત્યાગ કરાવતા
