________________
મુક્તાફળની દેનારી મુક્તિ પણ દુપ્રાપ્ય બને છે અને એ મુક્તિ-મોક્ષ પ્રાપ્ત ન થાય તો દીક્ષા લીધી શા અર્થની ? પછી તો દીક્ષા એટલે
સ્વદરપૂર્ણાર્થે ભિક્ષા' એમ કહેવાય. એમ બંને વાત કડવી ઝેર લાગશે. માટે એમ તો ન જ કરવું.
વિધાધર સંબંધી વૃતાંત શ્રવણ કરીને સુબુદ્ધિ અભયકુમારે એની પાસે અમૃતથી પણ અધિક મિષ્ટ વાણીવડે કહ્યું “જો ઉચિત લાગે તો તમારી નિરવધ વિદ્યા મારી આગળ ભણી જાઓ.” વિદ્યાધરે એ વાત બહુ હર્ષ સહિત અંગીકાર કરી અને અભયકુમારની પાસે એનો પાઠ કરી ગયો અને અભયકુમાર પણ એ સાંભળી, હૃદયમાં સ્થાપી, વિદ્યાધરની પાસે જ પાછો પૂર્ણપણે બોલી ગયો. કારણકે એના એક જ પદથી સર્વ પદોનું અનુમાન કરવાની (પદાનુસારિણી) શક્તિ અભયકુમારમાં હતી. વિદ્યા આપી એટલે તો, કોઈ માણસ દુ:ખ પરંપરાથી એકદમ મુક્ત થાય, ને તેથી અત્યંત હર્ષિત થાય એવી રીતે વિદ્યાધર અત્યાનંદ પામ્યો. વળી, એણે અભયકુમારને એની સાધના કરવાની રીતિ પણ કહી. પછી સર્વજનો પર ઉપકારનો વર્ષાદ વરસાવનાર એવા અભયકુમારની અનુજ્ઞા લઈ, સર્વ કર્મથી મુક્ત એવા સિદ્ધની જેમ, આકાશને વિષે ઊડયો અને મનના કરતાં પણ અધિક વેગથી પોતાને સ્થાને પહોંચી ગયો. અહીં અભયકુમાર પણ મળેલી વિધાની સાધના કરીને પરમ ખ્યાતિ પામ્યો.
આમ કૈરવકમળસમાન ઉજ્વળ કીર્તિના કારણભૂત અનેક અનેક ઉત્તમ કાર્યો કરીને રાજપુત્ર અભયકુમાર પ્રજાજનોને સતત આશ્ચર્યમાં લીન કરતો હતો.
શ્રેણિકરાજાનો સભામંડપ સર્વમંત્રીઓના શિરોમણિ-નંદારાણીના પુત્રઅભયકુમાર અને સમૃદ્ધસામંતો વગેરેથી નિરંતર વિરાજી રહેતો અને રાજા આવીને સિંહાસન પર બેસતો તે વખતે એ જાણે સર્વ દેવોને અધિપતિ સાક્ષાત ઈન્દ્ર પોતે હોય એવો શોભતો. વળી ધર્મનો મર્મ જાણનારાઓમાં અગ્રણી, વાચાળ અને બુદ્ધિશાળી અભયકુમારની સાથે અનેકવિધ, અમૃતથી પણ મિષ્ટ એવા વાર્તાલાપ કરી સભાજનોનાં મન અત્યંત રંજિત કરતો અને જેમાં આનંદ અને હર્ષની જ વાતો હોય એવા
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (ભાગ-૩)
૧૬
