________________
લાગે છે કે જે ઢેર ઘણું મરી જાય અને કઈ પણ ઠેકાણેથી વૃત ન આવે તે મારા ખરીદેલાં વૃતને ભાવ વધારે આવે. ને બીજાને વિચાર એવો જાણાય છે કે, જે ઢેર મરતાં બંધ થાય મતલબ કે એકે ઢેર ન મરે તે મારા ચમને ભાવ વધારે આવે. તેથી આજ તને બહાર જમવા આપ્યું છે. કહેવાની મતલબ એ છે કે હમેશાં માણસે પોતાના વિચાર પ્રમાણેજ ઉંચ, નીચ ગણાય છે.
આ ઉપરથી એમ પણ સમજવાનું છે કે પ્રાયઃ કરીને વિચારનું કારણ બાહ્ય પ્રવૃત્તિજ માણસને હોય છે, અને તેમજ બાહ્ય પ્રવૃત્તિ નિમિત્ત જનક માનસિક વૃત્તિ પણ થાય છે. તે આ ગ્રંથમાં જે છ જાતના પુરૂષો બતાવેલા છે, તે પુરૂષાર્થ (ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ) ના અધિકારી પરત્વે બતાવેલા છે.
આ ઉપરથી વાંચક દે એકાંત એમજ માની લેવાનું નથી જે “મન ચંગા તો કથરેટમાં ગંગા” એ કહેવત મુજબ આપણે આપણું મન સાફ રાખવું અને બાહ્ય પ્રવૃત્તિ ગમે તેવી કરાય તે તેમાં દેષ નથી. આમ સમજવાથી ખરેખરી રીતે આ શાસ્ત્રના રહસ્યથી ઉલટું સમર્યું કહેવાશે. કારણ કે મનને બગાડનાર નિરંતર બાહ્ય કારણો હોય છે. તે શરીરથી થાતા યા વચનથી થાતા ગમે તે હે પણ સ્વભાવિક મનને બગાડનાર થાય છે. તે બાહ્ય પ્રવૃત્તિજ પ્રથમ પવિત્ર કરવાની જરૂર છે. તે પવિત્ર થશે તો મને પણ સત્વર પવિત્ર થઇ શકશે. તેથી શુભ વર્તનમાં વર્તી અને ગ્ય પુરૂષાધિકાર પ્રાપ્ત કરો એ આ ગ્રંથ વાંચનનું અનંતર ફળ છે, અને પરંપર ફળ મેક્ષ પ્રાપ્તિ છે.
|| તથાસ્તુ II
