________________
(૨૫).
કથા બીજી. જબુદ્વીપને વિષે ભરતક્ષેત્રના દક્ષિણાર્ધ મધ્યખંડમાં શ્રીકાંતા” નામની પુરી છે તેમાં શ્રી ભુવનચંદ્ર નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે રાજાને જૈન ધર્મના તત્વને જાણનારે, મહિસાગર નામે મંત્રી હતું. બીજે નાસ્તિક મતને અનુ. સરનારે ધમને વૈષી મોહતિ નામને મંત્રી હતે. ઉપરાંત બીજા કોઈ પદાર્થ વથી. જ્યારે લેક શબ્દને ઉચ્ચાર કરીએ, ત્યારે લોકમાં જે વિદ્યમાન પદાર્થ છે તેજ ગ્રહણ કરવા અને જે આ. લેકથી પર એવા જીવ, પુણ્ય, પાપ અને તેનાં ફળ સ્વર્ગ નકાદિ છે એમ માને છે. તે અપ્રત્યક્ષ હોવાથી અસત્ય છે. જે પ્રત્યક્ષ માનીએ તે શશશૃંગ, વંધ્યાપુત્રઆદિ પણ માનવા જોઈએ. પાંચ પ્રકારે પ્રત્યક્ષથી અનુક્રમે ૧, મૃદુ કઠેરાદિ વસ્તુઓ. ૨. તિક્ત કટુ કષાયાદિ દ્રવ્ય, ૩ સુરભિ અસુરભિરૂપ ગંધ, ૪ ભૂ, ભુધર, ભુવન, ભૂર, સ્તંભ, કુંભ, અંભેરૂહાદિ; નર, પશુ, શ્વાપદાધિ સ્થાવર જંગમ પદાર્થોના સમૂહ, ૫ વિવિધ વેણુ વિણાદિની ધ્વનિ, આ પાંચ વિના બીજી કોઈ પણ વસ્તુની પ્રતીતિ થતી નથી. પાંચ ભૂતેથી વ્યતિરિક્ત નરક, સ્વર્ગમાં ગમન કરનાર એ છવજ જ્યારે પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી સિદ્ધ ન થયો ત્યારે જીવનમાં સુખ દુઃખનાં કારણ ધર્મ, અધમ, અને તે ધર્મ અધર્મની ઉત્કૃષ્ટ ફળ ભોગવવાની ભૂમિ સ્વર્ગ, નરક તથા સવથા પુણ્ય પાપને ક્ષય થવાથી ઉત્પન્ન થનારું જે મેક્ષસુખ તેનું જે વર્ણન. તે સઘળું વર્ણન આકાશમાં ચિત્રામણ કરવા જેવું છે.
