________________
૧૪૮
નવ્યપ્રથમકર્મગ્રન્થ
ઉદય હોતો નથી. કારણ કે ત્યાં ઉષ્ણસ્પર્શનામકર્મનો અને લોહિતવર્ણનામકર્મનો ઉદય હોય છે. ૪૫.
अणुसिणपयासरुवं, जीअंगमुज्जोअए इहुज्जोआ । નતેવુત્તરવિવિનાનોસવનોઞમાફ ∞ ॥ ૪૬ ॥
ગાથાર્થ- સાધુનું વૈક્રિય શરીર, દેવોનું ઉત્તર વૈક્રિય શરીર, ચંદ્રાદિ જ્યોતિષ્ક દેવો અને આગિયા વિગેરેની જેમ જે જીવોનું શરીર અનુષ્ણ (શીતળ) પ્રકાશ રૂપે ઉદ્યોત કરે છે તે અહીં ઉદ્યોતકર્મના ઉદયથી થાય છે. ૪૬.
अंगं न गुरु न लहुअं, जायइ जीवस्स अगुरुलहु उदया । तित्थे तिहुअणस्स वि, पुज्जो से उदओ केवलिणो ॥ ४७ ॥
ગાથાર્થ- અગુરુલઘુ નામકર્મના ઉદયથી સર્વ જીવોને પોતાનું શરીર ભારે (વજનદાર) પણ લાગતું નથી તથા હલકું (બીનવજનદાર) પણ લાગતું નથી. તીર્થંકર નામકર્મના ઉદય વડે જીવ ત્રણે જગતને પૂજનીય બને છે. આ તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય કેવલી ભગવાનને હોય છે. ૪૭.
अंगोवंगनियमणं, निम्माणं कुणइ सुत्तहारसमं । उवघाया उवहम्मइ, सतणुवयवलंबिगाईहिं ॥ ४८ ॥
ગાથાર્થ- જે કર્મ સુથારની જેમ અંગ-ઉપાંગોની યથાસ્થાને વ્યવસ્થા–ગોઠવણી કરે છે તે નિર્માણનામકર્મ છે. ઉપઘાત નામકર્મના ઉદયથી જીવ પોતાના શરીરના જ અવયવો પડજીભી આદિવડે દુ:ખી થાય છે. ૪૮. વિ-તિ-ચડ-પનિંગિ તમા, बायरओ बायरा जीया थूला । નિય-નિય-પન્નત્તિનુ, પત્નત્તા તદ્ધિનેહિં ॥ ૪૬ ॥
ગાથાર્થ- ત્રસ નામકર્મના ઉદયથી જીવ બેઇન્દ્રિય, તેઇન્દ્રિય, ચરિન્દ્રિય અને પંચેન્દ્રિય થાય છે. બાદર નામકર્મના ઉદયથી જીવો બાદર એટલે સ્થૂલ થાય છે. પર્યાપ્તાનામકર્મના ઉદયથી જીવો પોત-પોતાની પર્યાપ્તિઓથી યુક્ત થાય છે. અને તે લબ્ધિ તથા કરણ વડે બે પ્રકારના છે. ૪૯.
