________________
૧૪૩
કર્મવિપાક કર્મગ્રન્થ पुरिसित्थि-तदुभयं पइ, अहिलासो जव्वसा हवइ सो उ । થ-નર-નપુવેર, પુરુમ-ત-નકારાદિસમો રર .
ગાથાર્થ- જે કર્મના ઉદયના વશથી આ જીવને પુરુષ પ્રત્યે, સ્ત્રી પ્રત્યે, અને ઉભય પ્રત્યે ભોગ ભોગવવાની અભિલાષા થાય છે તે અનુક્રમે સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ અને નપુંસકવેદ કહેવાય છે. અને તે ત્રણ વેદો અનુક્રમે બકરીની લીંડીના અગ્નિતુલ્ય, ઘાસના અગ્નિની તુલ્ય, અને નગરના અગ્નિની તુલ્ય છે. ૨૨. સુર-નર-તિરિ-નરયા, કિરિ નામરૂ વિત્તમં . बायाल-तिनवइविहं, तिउत्तरसयं च सत्तट्ठी ॥ २३ ॥
ગાથાર્થ- દેવ-મનુષ્ય-તિર્યંચ અને નરકના ભવ સંબંધી આયુષ્ય કર્મ ચાર પ્રકારે છે અને તે બેડી સરખું છે. નામકર્મ ચિતારા જેવું છે અને તેના ૪૨૯૩-૧૦૩ અને ૬૭ એમ ચાર પ્રકારે ભેદો છે. ૨૩. રૂ-કફ-ત-૩વંગ, વંધન-સંપાયન સંધયUT I સંતા-વUU-શંકર-પાસ-મગુપુત્રિ-વિહારૂં રજા
ગાથાર્થ-(૧) ગતિ, (૨) જાતિ, (૩) શરીર, (૪) ઉપાંગ, (૫) બંધન, (૬) સંઘાતન, (૭) સંઘયણ, (૮) સંસ્થાન, (૯) વર્ણ, (૧૦) ગંધ, (૧૧) રસ, (૧૨) સ્પર્શ, (૧૩) આનુપૂર્વી, (૧૪) વિહાયોગતિ એમ કુલ ૧૪ પિંડ પ્રકૃતિઓ જાણવી. ૨૪. पिंडपयडि त्ति चउदस, परघा-ऊसास आयवुज्जोअं। अगुरुलहु तित्थ निमिणो-वधायमिअ अट्ठ पत्तेआ ॥२५॥
ગાથાર્થ- ઉપર ગાથામાં કહ્યા મુજબ ૧૪ પિંડપ્રકૃતિઓ છે. (૧) પરાઘાત, (૨) ઉચ્છવાસ, (૩) આતપ, (૪) ઉદ્યોત, (૫) અગુરુલઘુ, (૬) તીર્થંકરનામ, (૭) નિર્માણ, (૮) ઉપઘાત એમ ૮ પ્રત્યેક પ્રકૃતિઓ છે. ૨૫. तस- बायर-पजत्तं, पत्तेय-थिरं सुभं च सुभगं च । सुसराइज्जजसं, तसदसगं थावरदसं तु इमं ॥ २६ ॥
