________________
ધ્રુવસત્તા અવસત્તા
હોય તો તે ધ્રુવસત્તા કેવી રીતે કહેવાય? ઉત્તર :- વિશિષ્ટ ગુણથી તો સર્વપ્રકૃતિની સત્તાનો ક્ષય થાય. એમ વિચક્ષા કરીએ તો સર્વ અધુવસત્તા જ કહેવાય. પરંતુ મિથ્યાત્વે-ગુણ પામ્યાવિના પણ જેની સત્તા નાશ પામે તે અધુવસત્તા જાણવી.
અધુવસના ૨૮ પ્રકૃતિ. खगईतिरिदुगनीअं, धुवसंता सम्म मीस मणुयदुर्ग।
विउव्विकार जिणाउ, हारसगुच्चा अधुवसंता ॥ ९॥ વિવ્યિIિR = વૈક્રિય એકાદશ
૩વા = ઉચ્ચગોત્ર અર્થ :- ખગતિદ્ધિક, તિર્યંચદ્ધિક, નીચગોત્ર (૧૩૦ પ્રકૃતિ) ધ્રુવસત્તા જાણવી, સમ્યકત્વમોહનીય, મિશ્રમોહનીય, મનુષ્યદ્રિક, વૈક્રિયએકાદશ, જિનનામકર્મ, ચાર આયુષ્ય, આહારક સપ્તક અને ઉચ્ચગોત્રએ (૨૮ પ્રકૃતિ) અધુવસત્તા છે. પલા વિવરણ :- અધ્રુવસત્તા:- પોતાના વિચ્છેદસ્થાન સુધી કવચિત્ હોય કવચિત્ ન હોય તે અથવા અનાદિ મિથ્યાત્વીને જે પ્રકૃતિની સત્તા ભજનાએ હોય તે અધુવસત્તા. સમ્યકત્વગુણ પામ્યા પહેલા જે પ્રકૃતિની સત્તા ભજનાએ હોય તે અવસત્તા. વિશિષ્ટગુણ પામ્યા પહેલાં જે પ્રકૃતિની સત્તા ભજનાએ હોય તે અધુવસત્તા. ' અધુવસત્તામાં મોહનીય-૨, આયુષ્ય-૪, નામકર્મની-૨૧-ગોત્ર-૧ સમક્તિમોહનીય-મિશ્રમોહનીય :- અનાદિ મિથ્યાત્વીને આ બે પ્રકૃતિની સત્તા હોયજ નહી. કારણકે નવુ સમ્યકત્વ પામે ત્યારે ઉપશમ સમક્તિની વિશુધ્ધિથી મિથ્યાત્વ મોહનીયના ત્રણ પુંજ થાય છે. ત્યારે સમ્યકત્વ.મોહનીય અને મિશ્રમોહનીયની સત્તા આવે છે.
ઉપશમ સમક્તિ માંથી પડી મિથ્યાત્વે આવનાર પતિત પરિણામી અંતર્મુહૂર્ત કરતા વધારે રહેતો સમ્ય. મોહનીય અને મિશ્રમોહનીયની ઉદ્વલના શરૂ કરે. ઉર્વલના કરતા પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગકાળ થાય. ઉદ્વલના પૂરી થતા પ્રથમ ૨૭ની સત્તા, પછી પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગે ૨૬ની સત્તાવાળો થાય તેથી સમ્ય. મોહનીય અને મિશ્રમોહનીયની સત્તા અધુવ છે.. મનુષ્યદ્રિક, ઉચ્ચગોત્ર = અનાદિ મિથ્યાત્વી એવો જીવ તેઉકાય વાયુકાયના
14
